10 dấu hiệu của bệnh tiểu đường sớm và cách dự phòng biến chứng nguy hiểm

Trong cuộc sống hiện đại, bệnh tiểu đường đã trở thành một trong những bệnh lý phổ biến và đáng lo ngại nhất về sức khỏe cộng đồng.

Việc nhận biết dấu hiệu của bệnh tiểu đường sớm giúp người bệnh có thể điều trị kịp thời, giảm thiểu các biến chứng nghiêm trọng về sau.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá những dấu hiệu cảnh báo sớm của bệnh tiểu đường, từ đó giúp bạn có thêm kiến thức phòng tránh và hỗ trợ con đường điều trị hiệu quả hơn.

Tổng quan về bệnh tiểu đường

Bệnh tiểu đường là một rối loạn chuyển hóa carbohydrate, đặc trưng bởi mức đường huyết cao vượt quá giới hạn bình thường do cơ thể không sản xuất đủ insulin hoặc không sử dụng insulin hiệu quả.

Đây là căn bệnh có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được kiểm soát kịp thời.

Dấu hiệu cảnh báo sớm

Việc nhận biết các dấu hiệu của bệnh tiểu đường khi xuất hiện có vai trò cực kỳ quan trọng trong việc kiểm soát bệnh, giảm thiểu nguy cơ biến chứng lâu dài.

Nhiều triệu chứng ban đầu khá mơ hồ, dễ bị bỏ qua hoặc nhầm lẫn với các bệnh khác, do đó, người dân cần trang bị kiến thức để phát hiện kịp thời.

Việc nhận biết các dấu hiệu của bệnh tiểu đường khi xuất hiện có vai trò cực kỳ quan trọng

Khát nước và uống nước nhiều

Khát nước và uống nhiều nước là một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất của bệnh tiểu đường.

Khi mức đường trong máu cao, thận làm việc quá tải để loại bỏ lượng đường không tiêu thụ hết qua nước tiểu. Tình trạng này gây ra mất nước nhanh chóng, kích thích cảm giác khát dữ dội.

Người mắc bệnh tiểu đường thường cảm thấy khô miệng, họ luôn muốn uống nước liên tục dù đã uống nhiều.

Tình trạng này kéo dài sẽ khiến cơ thể mất đi lượng nước cần thiết, gây cảm giác mệt mỏi hoặc giảm hiệu quả trong công việc và cuộc sống hàng ngày.

Ngoài ra, uống nước nhiều còn đi kèm với các triệu chứng như đi tiểu nhiều lần, kể cả trong ban đêm.

Phản ứng của cơ thể nhằm giảm lượng đường huyết thông qua việc bài tiết ra ngoài, nhưng lại dẫn đến tình trạng mất nước và cân đối điện giải bị rối loạn.

Tiểu nhiều lần trong ngày

Tiểu nhiều lần, còn gọi là chứng đa niệu, là dấu hiệu phổ biến và báo động về tình trạng tiểu đường.

Người có dấu hiệu này thường cảm thấy buồn tiểu mặc dù vừa đi vệ sinh xong, hoặc thức dậy nhiều lần trong đêm để đi tiểu.

Nguyên nhân chính là do lượng đường trong máu cao làm thận phải làm việc quá tải, lọc bỏ lượng đường dư thừa qua nước tiểu.

Kết quả là, lượng nước trong cơ thể bị mất đi nhanh chóng, tạo thói quen đi tiểu nhiều làm ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hàng ngày, gây mệt mỏi và làm giảm năng lượng.

Ngoài ra, tiểu nhiều còn làm rối loạn cân bằng điện giải, gây ra cảm giác đau bụng hoặc cảm giác châm chích trong người do lượng muối hoặc kali mất cân bằng.

Đặc biệt, với những người già hoặc có các bệnh lý về thận, triệu chứng này cần được theo dõi sát sao để tránh các biến chứng nguy hiểm.

Sụt cân không rõ nguyên nhân

Ngược lại với những người thừa cân béo phì, những người bị tiểu đường có thể gặp tình trạng sụt cân nhanh, không rõ nguyên nhân.

Đây là một trong những dấu hiệu cảnh báo khi bệnh mới bắt đầu nhen nhóm hoặc ở mức độ nhẹ.

Sụt cân không rõ nguyên nhân

Có thể lý giải hiện tượng này qua cơ chế giảm khả năng hấp thu glucose của tế bào hoặc do cơ thể đốt cháy mỡ dự trữ để cung cấp năng lượng khi lượng đường trong máu không được kiểm soát tốt. Do đó, dù ăn uống bình thường, người bệnh vẫn có thể giảm cân không rõ lý do.

Sụt cân kéo dài khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi, mất sức, suy nhược toàn thân. Tình trạng này thường đi kèm với các biểu hiện khác như mệt mỏi hoặc mất ngủ, ảnh hưởng tới tâm lý và chất lượng cuộc sống.

Mệt mỏi và suy giảm năng lượng

Cảm giác mệt mỏi kéo dài, không rõ nguyên nhân là triệu chứng phổ biến của bệnh tiểu đường. Khi đường huyết không ổn định, các tế bào trong cơ thể bị thiếu năng lượng để hoạt động hiệu quả, dẫn đến tình trạng mất sức, khó tập trung hoặc thậm chí là chóng mặt, ớn lạnh.

Chưa kể, việc mất nước do đi tiểu nhiều cùng cảm giác khát liên tục còn làm giảm khả năng cung cấp oxy và dưỡng chất tới các mô, gây ra cảm giác ủ rũ hoặc suy nhược toàn thân. Người mắc bệnh có thể cảm thấy đè nặng, không có hứng thú với hoạt động thường ngày, trí nhớ giảm sút hoặc mất tập trung.

Thậm chí, mệt mỏi còn gây ra hiệu ứng tâm lý tiêu cực như lo lắng, trầm cảm hoặc mất kiên nhẫn. Hiểu rõ các dấu hiệu này giúp người bệnh hoặc người thân có thể chủ động theo dõi sức khỏe và đi thăm khám đúng lúc.

Nhiễm trùng da thường xuyên

Da bị nhiễm trùng liên tục hoặc dễ bị các bệnh nấm, vi khuẩn tấn công là một trong những biểu hiện cảnh báo sớm.

Khi lượng đường trong máu cao, hệ miễn dịch giảm sút, điều kiện lý tưởng để vi khuẩn, nấm phát triển và gây bệnh.

Người mắc bệnh tiểu đường dễ gặp các tình trạng như viêm nang lông, nấm da, mụn mủ hoặc các vết loét nhẹ nhưng không rõ nguyên nhân. Những tổn thương này thường khó lành, kéo dài, cảm giác ngứa rát hoặc nóng rẫy tại khu vực bị ảnh hưởng.

Ngoài ra, các vết nhiễm trùng da còn gây ra cảm giác đau, châm chích hoặc cảm giác nóng bỏng, ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt hàng ngày. Thậm chí, nhiễm trùng lâu ngày có thể biến chứng thành các ổ loét hoặc nhiễm trùng lan rộng, đe dọa tính mạng.

Vết thương chậm lành

Khi mắc bệnh tiểu đường, khả năng tái tạo và sửa chữa tế bào của cơ thể bị giảm sút.

Điều này khiến vết thương, dù nhỏ hay lớn, đều thường chậm lành hoặc không lành hẳn trong thời gian dài.

Nguyên nhân chính là do lượng đường trong máu cao gây tổn thương các mạch máu nhỏ, làm giảm lượng máu đến các mô bị tổn thương.

Từ đó, quá trình cung cấp oxy và dưỡng chất để tái tạo mô bị trì hoãn, dẫn đến chậm lành vết thương.

Loại vết thương này dễ bị nhiễm trùng, tiến triển thành loét hoặc hoại tử nếu không được chăm sóc đúng cách.

Những vết loét không lành này thường xuất hiện trên chân, bàn chân, hoặc các vùng da ít hoạt động.

Ngứa da và khô da

Da khô ráp, ngứa ngáy kéo dài là biểu hiện của sự rối loạn nội tiết và chuyển hóa do bệnh tiểu đường gây ra. Khi đường huyết cao kéo dài, da mất nước và độ đàn hồi, dễ bị bong tróc, nứt nẻ.

Ngứa càng làm người bệnh gãi nhiều, gây tổn thương lớp biểu bì, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và gây nhiễm trùng.

Trong những trường hợp nặng, ngứa còn kèm theo cảm giác nóng rát trên da, khiến người bệnh khó chịu và căng thẳng tâm lý.

Ngứa càng làm người bệnh gãi nhiều

Không những vậy, da khô còn làm mất đi khả năng bảo vệ tự nhiên của da, dễ gây viêm nhiễm, nổi mẩn hoặc phát ban. Chăm sóc da đúng cách là yếu tố quan trọng để hạn chế các biến chứng liên quan đến da của bệnh tiểu đường.

Tê hoặc đau ở tay và chân

Dấu hiệu tê liệt hoặc đau rát ở tay và chân, đặc biệt là vùng bàn chân hoặc ngón chân, là biểu hiện rõ ràng của bệnh thần kinh ngoại biên do tiểu đường.

Tình trạng này thường xuất hiện dần dần, ban đầu hơi nhức hoặc tê tê nhưng sau đó có thể trở nên nặng hơn.

Tổn thương thần kinh gây ra cảm giác như kim châm, bỏng rát hoặc cảm giác giảm cảm giác. Người bệnh có thể không cảm nhận được nhiệt độ, đau hoặc các tổn thương nhỏ trên da, làm tăng nguy cơ bị bỏng hoặc vết thương nghiêm trọng không phát hiện kịp thời.

Ngoài ra, cảm giác đau hoặc tê còn gây khó khăn trong việc đi lại, mất cân bằng, gây nguy hiểm cho bản thân, đặc biệt khi hoạt động ban đêm hoặc đi trên địa hình khó khăn.

Giảm cảm giác hoặc cảm giác nóng rát

Khi các dây thần kinh bị tổn thương, khả năng cảm nhận các kích thích như nóng, lạnh, đau hay cảm giác châm chích kém đi rõ rệt.

Điều này có thể khiến người bệnh vấp phải nhiều nguy hiểm mà không nhận biết, như bỏng do nhiệt, côn trùng cắn hoặc va đập.

Cảm giác nóng rát hoặc kiến bò cũng thường xuyên xuất hiện, khiến người bệnh cảm thấy khó chịu, mệt mỏi, thậm chí dẫn đến tình trạng lo lắng hoặc trầm cảm. Những cảm giác này thường khởi phát từ các dây thần kinh bị tổn thương, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.

Vấn đề với thị giác

Hệ thần kinh còn liên quan trực tiếp đến hệ thống thị giác, và bệnh tiểu đường có thể dẫn đến các biến chứng về mắt như đục thủy tinh thể, bệnh võng mạc tiểu đường hoặc tổn thương dây thần kinh thị giác. Các biểu hiện sớm có thể là mờ mắt, nhìn đôi hoặc cảm giác nhìn lóa, làm giảm khả năng quan sát rõ ràng các vật thể xung quanh.

Nếu không được kiểm soát, các tổn thương này có thể tiến triển và gây mất thị lực vĩnh viễn. Việc kiểm tra định kỳ và kiểm soát đường huyết là cách tốt nhất để phát hiện các dấu hiệu này sớm, từ đó có biện pháp can thiệp kịp thời.

Trường hợp khẩn cấp và biến chứng

Khi bệnh tiểu đường chuyển nặng, các dấu hiệu cấp tính xuất hiện rõ nét, đe dọa trực tiếp đến tính mạng.

Việc nhận diện đúng các triệu chứng này giúp người bệnh kịp thời tìm kiếm sự hỗ trợ y tế, tránh những biến chứng nguy hiểm.

Trong phần này, chúng ta sẽ đi sâu vào hội chứng tăng glucose trong máu, các biến chứng nặng kèm theo và cách nhận biết các dấu hiệu nguy hiểm để phòng tránh tồn đọng.

Hội chứng tăng glucose trong máu

Hội chứng tăng glucose – còn gọi là trạng thái tăng đường huyết cấp tính – là tình trạng bệnh nhân có mức đường huyết vượt quá giới hạn an toàn, thường xuất hiện đột ngột, kèm theo các biểu hiện rõ rệt như buồn nôn, nôn, đau bụng, thở nhanh, và có thể dẫn đến hôn mê.

Các nguyên nhân chủ yếu là do không kiểm soát tốt đường huyết, bỏ qua liều insulin hoặc dùng thuốc không đúng cách, hoặc mắc các bệnh nhiễm trùng, sốt cao. Hội chứng này là tình trạng nguy hiểm nếu không xử lý kịp thời, nguy cơ tử vong cao.

Người bệnh cần nhận biết các triệu chứng như khát nước dữ dội, tiểu nhiều, thở nhanh, da ẩm hoặc lạnh, để có thể đưa đến cơ sở y tế gần nhất khi cần thiết.

Biến chứng nặng đi kèm với bệnh tiểu đường

Các biến chứng của bệnh tiểu đường cực kỳ đa dạng và nghiêm trọng, liên quan tới các hệ cơ quan như tim mạch, thần kinh, mắt, thận và da.

Trong đó, các biến chứng mạn tính bao gồm xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, đột quỵ, suy thận hoặc mù lòa.

Biến chứng trên mắt ở bệnh tiểu đường

Các biểu hiện bất thường như đau ngực, khó thở, ù tai, phù chân, mờ mắt, hoặc thay đổi cảm giác là những dấu hiệu cảnh báo cần được theo dõi và xử lý ngay lập tức để tránh biến chuyển nặng hơn.

Cách nhận biết khi có dấu hiệu nguy hiểm

Với các dấu hiệu của bệnh tiểu đường chuyển biến nặng, người bệnh cần sẵn sàng nhận diện để phản ứng kịp thời.

Triệu chứng như đau đầu dữ dội, mất ý thức, đau bụng dữ dội hay thở nhanh bất thường đều là các dấu hiệu cần chuyển viện ngay lập tức.

Ngoài ra, khi thấy các biểu hiện như sưng phù nặng, khó thở, tê liệt một phía của cơ thể hoặc mất kiểm soát bài tiết, đó chính là cảnh báo nghiêm trọng cần xử lý y tế nhanh chóng. T

ăng cường kiến thức và cảnh giác sẽ giúp giảm tỷ lệ tử vong cũng như các biến chứng nặng do không phát hiện sớm.

Kết luận

Việc nhận biết dấu hiệu của bệnh tiểu đường sớm đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát bệnh, phòng tránh các biến chứng nguy hiểm.

Từ các triệu chứng như khát nước, tiểu nhiều, sụt cân đột ngột, đến các biểu hiện về da, thần kinh hay các dấu hiệu cấp cứu đều cần được chú ý và theo dõi sát sao.

Việc duy trì lối sống lành mạnh, kiểm tra định kỳ và điều trị đúng hướng sẽ giúp người bệnh sống khỏe mạnh hơn, giảm thiểu rủi ro mắc các biến chứng nặng của tiểu đường.

Chính ý thức chủ động trong việc phát hiện sớm không chỉ bảo vệ sức khỏe của chính mình mà còn góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của cộng đồng.