Desogestrel: Công dụng, liều dùng, tác dụng phụ và chống chỉ định
Thuốc tránh thai Desogestrel là một loại thuốc tránh thai nội tiết được sử dụng phổ biến hiện nay.
Nó có tác dụng ngăn ngừa mang thai bằng cách ngăn cản sự rụng trứng và làm thay đổi dịch nhầy cổ tử cung, giúp tinh trùng khó di chuyển đến gặp trứng.
Thuốc Desogestrel được bào chế dưới dạng viên nén, được sử dụng đường uống, thường được kê đơn cho phụ nữ muốn sử dụng phương pháp tránh thai có hiệu quả cao.
Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về thuốc Desogestrel, bao gồm công dụng, liều dùng, tác dụng phụ, chống chỉ định, xử lý khi quá liều và một số lưu ý cần thiết khi sử dụng thuốc.
1- Mô tả
1.1 Tên quốc tế
Desogestrel
1.2 Phân loại
Thuốc tránh thai nội tiết dạng progestin
1.3 Dạng bào chế và hàm lượng
Thuốc Desogestrel được bào chế dưới dạng viên nén, mỗi viên chứa 75 mcg Desogestrel.
1.4 Biệt dược thường gặp
- Desogestrel (Desogestrel)
- Mercilon (Desogestrel + Ethinyl estradiol)
- Yasmin (Desogestrel + Ethinyl estradiol)
- Marvelon (Desogestrel + Ethinyl estradiol)
1.5 Công thức hóa học
C22H28O3
2- Chỉ định
Desogestrel được chỉ định để tránh thai. Nó hoạt động bằng cách ngăn cản sự rụng trứng (việc giải phóng một quả trứng từ buồng trứng), làm đặc dịch nhầy cổ tử cung, khiến tinh trùng khó di chuyển vào tử cung và làm mỏng niêm mạc tử cung, ngăn cản trứng thụ tinh bám vào thành tử cung.
3- Liều dùng
Liều dùng Desogestrel được xác định bởi bác sĩ dựa vào tình trạng sức khỏe và nhu cầu của người bệnh.
3.1 Liều dùng thông thường
- Liều dùng cho người lớn: 1 viên mỗi ngày, uống liên tục trong 21 ngày, sau đó nghỉ 7 ngày và tiếp tục uống vòng tiếp theo.
- Liều dùng cho trẻ em: Không có thông tin nào về việc sử dụng Desogestrel cho trẻ em.
3.2 Cách sử dụng
- Uống: Nên uống viên thuốc cùng một giờ mỗi ngày, với một lượng nước phù hợp.
- Lưu ý: Thuốc Desogestrel cần được uống liên tục theo chỉ định của bác sĩ, không được tự ý ngưng uống thuốc.
4- Dược Động Học
4.1 Hấp thu
Desogestrel được hấp thu nhanh chóng và hoàn toàn qua đường tiêu hóa. Nồng độ đỉnh trong huyết tương đạt được khoảng 1-2 giờ sau khi uống.
4.2 Phân bố
Desogestrel liên kết với protein huyết tương cao và phân bố rộng rãi trong cơ thể, chủ yếu ở gan, thận, mô mỡ, và nội mạc tử cung.
4.3 Chuyển hóa
Desogestrel được chuyển hóa chủ yếu ở gan bởi hệ thống cytochrom P450 thành các chất chuyển hóa không hoạt động.
4.4 Thải trừ
Desogestrel được thải trừ chủ yếu qua phân, một phần nhỏ được đào thải qua nước tiểu. Thời gian bán thải của Desogestrel là khoảng 30 giờ.
5- Dược Lực Học
Desogestrel là một loại progestin dạng uống được sử dụng để tránh thai. Cả Desogestrel và Ethinylestradiol đều có tác động đến cơ thể thông qua liên kết với các thụ thể progestin và estrogen.
5.1 Cơ chế tác động
- Ngăn ngừa rụng trứng: Desogestrel ức chế sự rụng trứng bằng cách ngăn chặn sự giải phóng hormone luteinizing hormone (LH), Hormone luteinizing hormone là hormone đóng vai trò quan trọng trong quá trình rụng trứng.
- Làm đặc dịch nhầy cổ tử cung: Desogestrel làm dày dịch nhầy cổ tử cung, khiến tinh trùng khó di chuyển vào trong tử cung và gặp trứng.
- Làm mỏng niêm mạc tử cung: Desogestrel làm mỏng niêm mạc tử cung, giúp ngăn cản trứng thụ tinh bám vào thành tử cung.
5.2 Hiệu quả tránh thai
Desogestrel là một loại thuốc tránh thai có hiệu quả cao. Khi sử dụng đúng cách, thuốc Desogestrel có thể ngừa thai hiệu quả lên đến 99%.
6- Độc tính
Desogestrel được xem là an toàn khi sử dụng theo chỉ định. Tuy nhiên, như với bất kỳ loại thuốc nào, nó cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ.
6.1 Độc tính cấp tính
Chưa có báo cáo nào về độc tính cấp tính của Desogestrel.
6.2 Độc tính mãn tính
Sử dụng lâu dài Desogestrel có thể gây ra một số tác dụng phụ, bao gồm thay đổi tâm trạng, tăng cân, và các vấn đề về tim mạch.
7- Tương tác thuốc
Desogestrel có thể tương tác với một số thuốc khác, như:
- Thuốc kháng nấm: Như ketoconazole, itraconazole có thể làm tăng nồng độ Desogestrel trong huyết tương, làm tăng nguy cơ tác dụng phụ.
- Thuốc kháng virus: Như ritonavir, efavirenz có thể làm giảm nồng độ Desogestrel trong huyết tương, làm giảm hiệu quả tránh thai.
- Thuốc chống co giật: Như phenytoin, carbamazepine có thể làm giảm nồng độ Desogestrel trong huyết tương, làm giảm hiệu quả tránh thai.
- Thuốc thảo dược: Như St. John's wort có thể làm giảm nồng độ Desogestrel trong huyết tương, làm giảm hiệu quả tránh thai.
- Thuốc lợi tiểu: Như furosemide, hydrochlorothiazide có thể làm giảm nồng độ Desogestrel trong huyết tương, làm giảm hiệu quả tránh thai.
8- Chống chỉ định
Desogestrel không được sử dụng cho những người:
- Mang thai: Desogestrel có thể gây hại cho thai nhi.
- Cho con bú: Desogestrel có thể được bài tiết vào sữa mẹ và có thể gây hại cho trẻ sơ sinh.
- Tiền sử huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT), thuyên tắc phổi (PE) hoặc đột quỵ: Desogestrel có thể làm tăng nguy cơ huyết khối.
- Tiền sử ung thư vú: Desogestrel có thể làm tăng nguy cơ tái phát ung thư vú.
- Tiền sử ung thư tử cung: Desogestrel có thể làm tăng nguy cơ tái phát ung thư tử cung.
- Suy gan: Desogestrel có thể bị chuyển hóa chậm hơn ở những người bị suy gan, làm tăng nguy cơ tác dụng phụ.
- Suy thận: Desogestrel có thể bị thải trừ chậm hơn ở những người bị suy thận, làm tăng nguy cơ tác dụng phụ.
9- Tác dụng phụ
Desogestrel có thể gây ra một số tác dụng phụ, nhưng không phải ai cũng gặp phải.
9.1 Thường gặp
- Thay đổi tâm trạng: Như trầm cảm, lo lắng, dễ cáu gắt.
- Chuyển hóa: Như tăng cân, thay đổi cảm giác khát nước.
- Tiêu hóa: Như buồn nôn, nôn, đau bụng, tiêu chảy, táo bón.
- Da: Như mụn trứng cá, tăng tiết bã nhờn.
- Cơ xương: Như đau đầu, đau lưng, đau cơ.
- Tâm thần: Như thay đổi tâm trạng, giảm ham muốn tình dục.
9.2 Ít gặp
- Máu: Như giảm tiểu cầu, giảm bạch cầu.
- Gan: Như viêm gan, rối loạn chức năng gan.
- Sinh dục: Như viêm âm đạo, thay đổi dịch nhầy cổ tử cung.
- Da: Như ngứa, phát ban, nổi mẩn.
9.3 Hiếm gặp
- Huyết khối: Như huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT), thuyên tắc phổi (PE), đột quỵ.
- Ung thư: Như ung thư vú, ung thư tử cung.
9.4 Không xác định được tần suất
- Huyết khối mạch máu não: Như rối loạn tâm thần.
- Tim mạch: Như tăng huyết áp, nhịp tim nhanh.
Ngoài những tác dụng phụ đã liệt kê ở trên, Desogestrel còn có thể gây ra những tác dụng phụ khác. Nếu gặp bất kỳ tác dụng phụ nào, hãy liên hệ ngay với bác sĩ để được tư vấn và xử lý kịp thời.
10- Lưu ý
10.1 Lưu ý chung
- Lưu ý sử dụng: Nên sử dụng Desogestrel theo chỉ dẫn của bác sĩ, không tự ý thay đổi liều dùng hoặc ngưng sử dụng thuốc.
- Thăm khám định kỳ: Nên đi khám phụ khoa định kỳ để kiểm tra sức khỏe và mức độ hiệu quả của thuốc tránh thai.
- Kiểm tra các dấu hiệu bất thường: Theo dõi cơ thể để phát hiện những dấu hiệu bất thường như đau ngực, khó thở, đau đầu dữ dội, sưng chân, phát ban, ngứa, nổi mẩn đỏ, … Nếu gặp phải bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy liên hệ ngay với bác sĩ để được xử lý kịp thời.
- Tác dụng của rượu bia: Nên hạn chế sử dụng rượu bia khi sử dụng thuốc Desogestrel vì rượu bia có thể làm tăng nguy cơ tác dụng phụ.
10.2 Lưu ý phụ nữ cho con bú
Desogestrel có thể được bài tiết vào sữa mẹ và có thể gây hại cho trẻ sơ sinh. Do đó, nên tránh sử dụng Desogestrel khi đang cho con bú. Nếu cần sử dụng Desogestrel, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ.
10.3 Phụ nữ có thai
Desogestrel có thể gây hại cho thai nhi. Do đó, không được sử dụng Desogestrel khi đang mang thai.
10.4 Người lái xe, vận hành máy móc
Desogestrel có thể gây ra một số tác dụng phụ như buồn ngủ, chóng mặt, choáng váng. Do đó, nên thận trọng khi lái xe hoặc vận hành máy móc khi sử dụng Desogestrel.
11- Quá Liều & Cách xử lý
11.1 Triệu chứng quá liều
Quá liều Desogestrel có thể gây ra một số triệu chứng như:
- Buồn nôn
- Nôn
- Chóng mặt
- Chảy máu âm đạo bất thường
- Đau bụng
11.2 Cách xử lý quá liều
Nếu nghi ngờ quá liều Desogestrel, hãy liên hệ ngay với bác sĩ hoặc trung tâm y tế gần nhất. Việc xử lý quá liều Desogestrel thường bao gồm:
- Theo dõi tình trạng sức khỏe
- Điều trị triệu chứng
- Hỗ trợ hồi phục sức khỏe
11.3 Quên liều & xử lý
Nếu quên uống Desogestrel, hãy uống viên thuốc quên ngay khi nhớ ra, đến khi nhớ ra nếu gần thời gian uống viên tiếp theo thì bỏ qua viên đã quên, và uống viên tiếp theo theo đúng lịch trình. Không được uống gấp đôi liều để bù liều đã quên.
12- Trích nguồn tham khảo
Kết luận
Thuốc tránh thai Desogestrel là một lựa chọn hiệu quả và an toàn để tránh thai cho phụ nữ khi sử dụng đúng cách và theo chỉ định của bác sĩ.
Tuy nhiên, bạn cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và thông tin về thuốc Desogestrel để hiểu rõ về công dụng, liều dùng, tác dụng phụ, chống chỉ định và cách xử lý khi quá liều.
Nếu có bất kỳ thắc mắc nào về thuốc Desogestrel, nên liên hệ với bác sĩ hoặc dược sĩ Nhà thuốc Dược Hà Nội để được tư vấn và hỗ trợ.
Luôn nhớ rằng thuốc tránh thai chỉ là một phương pháp phòng tránh thai, không có phương pháp tránh thai nào là hoàn hảo 100%.
Nên kết hợp sử dụng bao cao su để tăng cường hiệu quả tránh thai và phòng tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
Đọc thêm:
Dược Sĩ Đại Học Dược Hà Nội Dược sĩ Vũ Thị Vân