Aspirin: Công dụng, liều dùng, tác dụng phụ, chống chỉ định và xử lý khi quá liều

Aspirin là một trong những loại thuốc phổ biến nhất trên thế giới và được sử dụng rộng rãi để điều trị nhiều bệnh lý. Với tác dụng giảm đau, hạ sốt và chống viêm, Aspirin đã góp phần quan trọng trong lĩnh vực y tế trong hơn một thế kỷ qua.

Tuy nhiên, loại thuốc này cũng có những tác dụng phụ tiềm ẩn và cần được sử dụng đúng liều và chống chỉ định để tránh các tác dụng không mong muốn.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về lịch sử, cơ chế hoạt động, công dụng, liều dùng, tác dụng phụ và cách xử lý khi quá liều của Aspirin.

Mô tả về dược chất Aspirin

Tên quốc tế của Aspirin là: Acetylsalicylic acid.

Thuộc vào nhóm thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs).

Aspirin có tác dụng phòng cục máu đông ở liều thấp và chống viêm, hạ sốt, giảm đau ở liều cao.

Aspirin có thể được bào chế dưới nhiều dạng, bao gồm: viên nang, viên nén, viên tan trong ruột, bột pha và ở dạng dung dịch. 

Hàm lượng của Aspirin thường là: 81mg, 100mg, 325mg, 500mg mỗi liều uống.

Công thức hóa học của Aspirin là: C9H8O4.

Tham khảo thêm:

• Atorvastatin
• Atenolol
• Astaxathin

Chỉ định của Aspirin

Aspirin được chỉ định điều trị cho các bệnh lý sau:

• Đau đầu và đau răng
• Sốt và các triệu chứng cảm lạnh
• Đau nhức cơ và xương
• Viêm khớp và viêm màng khớp
• Ngăn ngừa đột quỵ và cơn đau tim tái phát
• Phòng huyết khối, phòng tạo cục máu đông.

Ngoài ra, Aspirin cũng có thể được sử dụng để làm giảm đau trong các ca phẫu thuật nhỏ và để ngăn ngừa sự hình thành các cục máu đông sau khi phẫu thuật.

Liều dùng của Aspirin

Aspirin có thể được sử dụng bằng đường uống, sử dụng sau bữa ăn.

Liều dùng:

• Thông thường cho người lớn và trẻ em trên 12 tuổi dùng hạ sốt, giảm đau là: 325-650mg mỗi 4-6 giờ khi cần thiết. Tuy nhiên, liều tối đa không được vượt quá 2000mg trong vòng 24 giờ. 
• Đối với người lớn có nguy cơ cao tạo cục máu đông, huyết khối, bác sĩ có thể chỉ định liều thấp hơn khoảng 81mg -100mg/ ngày.

Đối với trẻ em, liều dùng phụ thuộc vào cân nặng và lứa tuổi của trẻ. Trước khi sử dụng Aspirin cho trẻ em, bạn nên tìm tòi ý kiến của bác sĩ để đảm bảo liều dùng an toàn và hiệu quả.

Dược Động Học (Hấp thu, phân bố, chuyển hóa, thải trừ)

Aspirin được hấp thu nhanh chóng vào máu thông qua đường tiêu hóa và có hiệu quả trong vòng 30 phút đến 1 giờ. Nó kết hợp với protein trong máu và được phân bố vào các mô và cơ quan khác nhau trong cơ thể. Aspirin được chuyển hóa trong gan và được thải ra khỏi cơ thể thông qua thận.

Dược Lực Học

Aspirin có tác dụng chống viêm, giảm đau và hạ sốt bằng cách làm giảm sự sản xuất của một loại chất gây viêm gọi là prostaglandin. Nó cũng có tác dụng chống đông máu bằng cách ức chế sự hình thành các cục máu khô.

Điều này giúp ngăn ngừa sự hình thành các cục máu đông, huyết khối trong động mạch và giúp dòng máu lưu thông dễ dàng hơn, đồng thời giảm nguy cơ đột quỵ và cơn đau tim.

Độc tính

Aspirin có thể gây ra một số tác dụng phụ nếu sử dụng không đúng liều hoặc trong trường hợp những người có bệnh lý tiền sử như dị ứng với Aspirin, bệnh dạ dày và dạ dày tá tràng.

Một số tác dụng phụ thường gặp của Aspirin bao gồm đau đầu, buồn nôn, nôn mửa, đau dạ dày và tiêu chảy. Những tác dụng này thường có thể được giảm bớt bằng cách sử dụng thuốc sau khi ăn hoặc bằng cách giảm liều dùng.

Tuy nhiên, nếu các triệu chứng này càng ngày càng tăng hoặc bạn có các triệu chứng nghiêm trọng như khó thở, đau ngực và sưng môi, bạn nên tìm kiếm ý kiến của bác sĩ ngay lập tức.

Ngoài ra, Aspirin cũng có thể gây ra tác dụng phụ hiếm như viêm gan, suy thận và rối loạn tiêu hóa. Nếu có bất kỳ tác dụng phụ nào không được liệt kê ở trên xảy ra, bạn nên tìm tòi ý kiến của bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Tương tác thuốc

Aspirin có thể tương tác với một số loại thuốc khác và gây ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc đó. Vì vậy, trước khi sử dụng Aspirin, bạn nên thông báo cho bác sĩ biết về tất cả các loại thuốc bạn đang sử dụng, bao gồm cả thuốc kê đơn và thuốc không kê đơn, các sản phẩm tự nhiên và các loại thức ăn bảo dưỡng.

Một số loại thuốc có thể tương tác với Aspirin bao gồm:

• Thuốc chống đông máu như Warfarin, Heparin và Clopidogrel
• Thuốc chống viêm không steroid khác như Ibuprofen và Naproxen
• Thuốc giảm đau opioid như Codeine và Morphine
• Các thuốc sử dụng để điều trị bệnh tim mạch như Digoxin và Ramipril

Chống Chỉ định của Aspirin

Aspirin có thể không phù hợp cho những người có các bệnh lý sau:

• Dị ứng với Aspirin hoặc các thành phần trong thuốc.
• Bệnh dạ dày và dạ dày tá tràng.
• Những người có tiền sử nghiện rượu.
• Phụ nữ mang thai trong 3 tháng cuối của thai kỳ.
• Người bị xuất huyết và những người có ca gây mất máu trong thời gian gần đây.
• Những người đang dùng các loại thuốc khác có thể tương tác với Aspirin.

Nếu bạn không chắc chắn liệu Aspirin có phù hợp với bạn hay không, hãy luôn hỏi ý kiến ​​bác sĩ trước khi sử dụng thuốc này.

Tác dụng phụ khi dùng Aspirin

Tác dụng phụ của Aspirin có thể được chia thành 4 loại chính: thường gặp, ít gặp, hiếm gặp và không xác định được tần suất.

Các tác dụng phụ thường gặp bao gồm: Đau đầu, buồn nôn, nôn mửa, đau dạ dày, tiêu chảy và giảm số lượng nước tiểu. Những tác dụng này thường không nguy hiểm và có thể giảm bớt bằng cách điều chỉnh liều dùng hoặc sử dụng thuốc sau khi ăn.

Các tác dụng phụ ít gặp bao gồm: Suy giảm khả năng miễn dịch, rối loạn tiêu hóa, giảm tiểu cầu, và tăng men gan. Những tác dụng này có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng và bạn nên liên hệ với bác sĩ ngay lập tức nếu bạn gặp phải chúng.

Các tác dụng phụ hiếm gặp của Aspirin bao gồm: Suy thận, viêm gan và rối loạn vận động ruột. Nếu bạn gặp bất kỳ tác dụng phụ nào không được liệt kê ở trên, hãy liên hệ với bác sĩ để được tư vấn vàxử lý kịp thời.

Có một số tác dụng phụ mà không xác định được tần suất xảy ra, bao gồm dị ứng da như phát ban và ngứa, phản ứng dị ứng nặng như phù môi, khó thở và sốc phản vệ.

Những tác dụng này có thể đòi hỏi can thiệp y tế cấp cứu ngay lập tức, vì vậy nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nghiêm trọng nào sau khi sử dụng Aspirin, hãy liên hệ ngay với bác sĩ.

Lưu ý

Lưu ý chung

• Luôn tuân thủ đúng liều lượng và hướng dẫn sử dụng từ bác sĩ hoặc hướng dẫn trên nhãn sản phẩm.
• Không sử dụng Aspirin để tự điều trị các bệnh lý mà không có sự chỉ định của bác sĩ.
• Tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng Aspirin cho trẻ em hoặc người cao tuổi.
• Bảo quản thuốc ở nơi khô mát, tránh ánh nắng trực tiếp và nhiệt đới cao.

Lưu ý phụ nữ cho con bú

Nếu bạn đang cho con bú, hãy thảo luận với bác sĩ về việc sử dụng Aspirin. Mặc dù có thể an toàn khi sử dụng trong khi cho con bú, nhưng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của bé.

Lưu ý phụ nữ mang thai

Aspirin không nên sử dụng trong 3 tháng cuối của thai kỳ, vì có thể gây hại cho cả mẹ và thai nhi. Trước khi sử dụng Aspirin trong thai kỳ, hãy thảo luận kỹ với bác sĩ để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và thai nhi.

Lưu ý người lái xe, vận hành máy móc

Aspirin có thể gây buồn ngủ và làm giảm tập trung, vì vậy nếu bạn cảm thấy mệt mỏi hoặc chóng mặt sau khi sử dụng thuốc, hãy tránh lái xe hoặc vận hành máy móc nguy hiểm cho đến khi bạn cảm thấy tập trung và tỉnh táo trở lại.

Quá Liều & Cách xử lý

Triệu chứng quá liều

Triệu chứng quá liều Aspirin có thể bao gồm buồn nôn, nôn mửa, đau đầu, chóng mặt, và rối loạn hô hấp. Trong trường hợp nghi ngờ quá liều, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ hoặc đến bệnh viện cấp cứu gần nhất để được giúp đỡ.

Cách xử lý quá liều

Việc xử lý quá liều Aspirin thường bao gồm rửa dạ dày, uống nhiều nước, và theo dõi triệu chứng. Trong trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ có thể áp dụng các biện pháp hỗ trợ và điều trị tùy thuộc vào mức độ quá liều.

Quên liều & xử lý

Nếu bạn quên một liều Aspirin, hãy uống ngay khi nhớ nhưng không nên uống liều gấp đôi để bù. Nếu gần đến giờ liều kế tiếp, hãy bỏ qua liều đã quên và tiếp tục theo lịch trình uống thuốc bình thường.

Kết luận

Tóm lại, Aspirin là một loại thuốc chống viêm, giảm đau và chống đông máu phổ biến được sử dụng rộng rãi trong y học hiện đại. Tuy nhiên, việc sử dụng Aspirin cần tuân thủ đúng liều lượng và hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Aspirin có thể gây ra một số tác dụng phụ, Tương tác thuốc và có những chống chỉ định riêng. Do đó, việc tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng Aspirin là rất quan trọng, đặc biệt đối với những nhóm đặc biệt như phụ nữ mang thai, phụ nữ cho con bú, người cao tuổi và trẻ em.

Cuối cùng, trong trường hợp quá liều hoặc có bất kỳ triệu chứng phụ nào đáng ngờ sau khi sử dụng Aspirin, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức để được tư vấn và điều trị kịp thời. Chúc bạn sức khoẻ!