Ứng dụng kháng sinh Nifuroxazide: Công dụng, liều dùng

1. Giới thiệu về hoạt chất Nifuroxazide

Nifuroxazide là một loại thuốc kháng khuẩn phổ rộng được sử dụng để điều trị tiêu chảy do vi khuẩn. Thuốc này có tác dụng ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh, làm giảm các triệu chứng tiêu chảy, giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng.

Nifuroxazide được bán rộng rãi trên thị trường với nhiều dạng bào chế khác nhau, bao gồm viên nén, viên nang, dung dịch uống… Tuy nhiên, để sử dụng nifuroxazide an toàn và hiệu quả, bạn cần hiểu rõ về cơ chế hoạt động, liều lượng, tác dụng phụ và các lưu ý khi sử dụng thuốc.

Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về nifuroxazide, giúp bạn sử dụng thuốc một cách an toàn và hiệu quả.

2. Mô tả về hoạt chất Nifuroxazide

2.1. Tên quốc tế và Phân loại:

• Tên quốc tế (INN): Nifuroxazide
• Phân loại: Thuốc kháng sinh nhóm 5-nitroimidazole
• Nhóm dược lý: Thuốc kháng khuẩn nitrofuran

2.2. Dạng bào chế và hàm lượng:

Nifuroxazide được bào chế dưới nhiều dạng khác nhau, phù hợp với từng đối tượng người bệnh và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Dưới đây là một số dạng bào chế phổ biến:

• Viên nén: 200mg
• Viên nang: 200mg
• Dung dịch uống: 200mg/ 5ml

2.3. Biệt dược thường gặp:

Nifuroxazide được sản xuất bởi nhiều nhà sản xuất khác nhau với các tên thương mại khác nhau. Dưới đây là một số biệt dược phổ biến tại Việt Nam:

2.4. Công thức hóa học nifuroxazide:

Công thức hóa học của nifuroxazide là: C12H9N3O5

3. Chỉ định Nifuroxazide

Nifuroxazide được chỉ định trong các trường hợp sau:

• Tiêu chảy cấp do nhiễm khuẩn: Nifuroxazide là lựa chọn phổ biến để điều trị tiêu chảy cấp do nhiễm khuẩn ở mọi lứa tuổi, bao gồm trẻ em và người lớn.
• Tiêu chảy du lịch: Nifuroxazide có thể giúp ngăn ngừa và điều trị tiêu chảy du lịch, một dạng tiêu chảy phổ biến xảy ra khi du lịch đến các quốc gia có điều kiện vệ sinh kém.
• Tiêu chảy kéo dài: Nifuroxazide có thể được sử dụng để điều trị tiêu chảy kéo dài, đặc biệt là khi có bằng chứng cho thấy nhiễm khuẩn.

4. Liều dùng Nifuroxazide

Liều lượng nifuroxazide được xác định dựa trên tuổi tác, tình trạng sức khỏe và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Dưới đây là một số liều lượng thường được sử dụng:

• Trẻ em:
  • Liều trẻ em thường dùng: 40mg - 80mg/ Kg/ 24h. Chia làm 2 lần uống/ Ngày.
  • Từ 6-15 tuổi: 200mg nifuroxazide (1 viên 200mg) mỗi lần, 3 lần/ ngày.
• Người lớn: 200mg - 400mg nifuroxazide (1 viên - 2 viên 200mg) mỗi lần, 3 lần/ ngày.

Lưu ý:

• Nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ để được tư vấn về liều lượng phù hợp nhất cho bạn, không tự ý sử dụng thuốc.
• Liều lượng và cách dùng thuốc có thể thay đổi tùy từng trường hợp cụ thể, bạn cần tuân theo chỉ định của bác sĩ.

5. Dược động học

5.1. Hấp thu:

Nifuroxazide được hấp thu kém qua đường tiêu hóa, chỉ một lượng nhỏ thuốc được hấp thụ vào máu. Do đó, nifuroxazide chủ yếu tác động trực tiếp tại đường tiêu hóa, giúp ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh.

5.2. Phân bố:

Nifuroxazide được phân bố chủ yếu trong dịch tiêu hóa. Nồng độ thuốc trong máu rất thấp.

5.3. Chuyển hóa:

Nifuroxazide được chuyển hóa một phần trong gan, nhưng chủ yếu được đào thải nguyên vẹn qua phân.

5.4. Thải trừ:

Nifuroxazide được thải trừ chủ yếu qua phân, một lượng nhỏ được thải trừ qua nước tiểu.

6. Dược lực học

Nifuroxazide là một loại thuốc kháng khuẩn phổ rộng, có tác dụng ức chế sự phát triển của nhiều loại vi khuẩn gây tiêu chảy, bao gồm:

• Vi khuẩn gram dương: Staphylococcus aureus, Streptococcus pneumoniae, Streptococcus pyogenes.
• Vi khuẩn gram âm: Escherichia coli, Salmonella, Shigella, Vibrio cholerae.

Nifuroxazide hoạt động bằng cách ức chế quá trình tổng hợp protein của vi khuẩn, dẫn đến sự ức chế sự phát triển và sinh trưởng của vi khuẩn.

7. Độc tính nifuroxazide

Nifuroxazide là một thuốc tương đối an toàn, ít độc tính.

7.1. Độc tính cấp tính:

Liều lượng nifuroxazide gây độc cấp tính ở người chưa được xác định.

7.2 Độc tính mãn tính:

Sử dụng nifuroxazide lâu dài có thể gây ra một số tác dụng phụ, bao gồm:

• Rối loạn tiêu hóa: Buồn nôn, nôn, tiêu chảy, đau bụng.
• Phản ứng dị ứng: Phát ban, ngứa, sưng mặt.

8. Tương tác thuốc

Nifuroxazide có thể tương tác với một số loại thuốc khác. Khi sử dụng nifuroxazide, bạn cần thông báo cho bác sĩ về tất cả các loại thuốc bạn đang sử dụng, bao gồm thuốc kê đơn, thuốc không kê đơn, thảo dược và thực phẩm chức năng.

8.1. Tương tác với thuốc kháng sinh:

Nifuroxazide có thể làm giảm hiệu quả của một số loại thuốc kháng sinh, như:

• Tetracycline: Nifuroxazide có thể làm giảm hấp thu tetracycline trong đường tiêu hóa, dẫn đến giảm hiệu quả của tetracycline.
• Fluoroquinolone: Nifuroxazide có thể làm giảm hấp thu fluoroquinolone trong đường tiêu hóa, dẫn đến giảm hiệu quả của fluoroquinolone.

8.2. Tương tác với thuốc kháng nấm:

Nifuroxazide có thể tương tác với một số loại thuốc kháng nấm, như:

• Ketoconazole: Nifuroxazide có thể làm giảm hấp thu ketoconazole trong đường tiêu hóa, dẫn đến giảm hiệu quả của ketoconazole.

8.3. Tương tác với các loại thuốc khác:

Nifuroxazide cũng có thể tương tác với một số loại thuốc khác, chẳng hạn như thuốc điều trị bệnh tim mạch, thuốc điều trị bệnh gan, thuốc điều trị bệnh tiểu đường...

9. Chống chỉ định

Nifuroxazide chống chỉ định trong các trường hợp sau:

• Mẫn cảm với nifuroxazide hoặc các thành phần khác trong thuốc: Nếu bạn đã từng bị dị ứng với nifuroxazide hoặc với các thành phần khác trong thuốc, bạn không nên sử dụng nifuroxazide.
• Bệnh nhân thiếu máu: Nifuroxazide có thể làm giảm sản xuất tế bào hồng cầu, do đó không nên sử dụng nifuroxazide cho bệnh nhân thiếu máu.
• Bệnh nhân suy thận nặng: Nifuroxazide được đào thải qua thận, nên không nên sử dụng nifuroxazide cho bệnh nhân suy thận nặng.
• Bệnh nhân suy gan nặng: Nifuroxazide được chuyển hóa ở gan, nên không nên sử dụng nifuroxazide cho bệnh nhân suy gan nặng.

10. Tác dụng phụ

Nifuroxazide là một loại thuốc tương đối an toàn tuy nhiên, cũng giống như nhiều loại thuốc khác, nifuroxazide có thể gây ra một số tác dụng phụ.

10.1. Thường gặp:

• Rối loạn tiêu hóa: Buồn nôn, nôn, tiêu chảy, đau bụng, táo bón.

10.2. Ít gặp:

• Phản ứng dị ứng: Phát ban, ngứa, sưng mặt, khó thở.

10.3. Hiếm gặp:

• Rối loạn máu: Giảm số lượng bạch cầu, giảm số lượng tiểu cầu.
• Rối loạn gan: Viêm gan.

10.4. Không xác định được tần suất:

• Rối loạn thần kinh: Mất ngủ, nhức đầu, chóng mặt.
• Rối loạn cơ xương: Đau khớp.

11. Lưu ý khi sử dụng Nifuroxazide

11.1. Lưu ý chung

• Sử dụng nifuroxazide đúng liều lượng và cách dùng theo chỉ định của bác sĩ: Không tự ý tăng liều lượng hoặc giảm liều lượng thuốc.
• Sử dụng nifuroxazide đầy đủ liệu trình: Không ngừng sử dụng nifuroxazide khi các triệu chứng tiêu chảy biến mất.
• Uống nhiều nước: Nên uống nhiều nước khi sử dụng nifuroxazide để tránh tình trạng mất nước.
• Nên thông báo cho bác sĩ về bất kỳ tác dụng phụ nào bạn gặp phải khi sử dụng nifuroxazide: Bác sĩ sẽ điều chỉnh liều lượng hoặc thay đổi loại thuốc nếu cần thiết.

11.2. Lưu ý phụ nữ cho con bú:

• Nifuroxazide có thể được bài tiết vào sữa mẹ. Nên thận trọng khi sử dụng nifuroxazide cho phụ nữ cho con bú.

11.3. Phụ nữ có thai:

Nifuroxazide có thể gây hại cho thai nhi, nên chỉ được sử dụng khi thật sự cần thiết.

11.4. Người lái xe, vận hành máy móc:

Nifuroxazide có thể gây buồn ngủ, chóng mặt. Nên thận trọng khi lái xe hoặc vận hành máy móc khi sử dụng nifuroxazide.

12. Quá liều & Cách xử lý

12.1. Triệu chứng quá liều:

Quá liều nifuroxazide có thể gây ra các triệu chứng như buồn nôn, nôn, đau bụng, tiêu chảy, chóng mặt, nhức đầu.

12.2. Cách xử lý quá liều:

• Rửa dạ dày: Nếu nhận thấy bạn hoặc người thân đã sử dụng nifuroxazide quá liều, cần đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất để rửa dạ dày.
• Điều trị triệu chứng: Cần theo dõi sát sao tình trạng của bệnh nhân và điều trị triệu chứng.
• Uống nhiều nước: Nên cho bệnh nhân uống nhiều nước để tránh tình trạng mất nước.

12.3. Quên liều & Xử lý:

• Nếu quên một liều nifuroxazide:
  • Hãy uống liều đó ngay khi bạn nhớ ra.
  • Nếu gần đến giờ uống liều tiếp theo, hãy bỏ qua liều đã quên và uống liều tiếp theo theo lịch trình bình thường.
  • Không uống gấp đôi liều bù cho liều đã quên.

13. Trích nguồn tham khảo

• Dược điển Việt Nam V: Bộ Y tế, 2018
• Hướng dẫn sử dụng thuốc của Bộ Y tế:
• Trang web của Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA):
• Trang web của Cơ quan Quản lý Dược phẩm và Thiết bị Y tế Châu Âu (EMA):

Kết luận

Nifuroxazide là một loại thuốc kháng khuẩn phổ rộng được sử dụng để điều trị tiêu chảy do vi khuẩn. Thuốc này tương đối an toàn và hiệu quả, nhưng vẫn cần được sử dụng một cách cẩn trọng theo chỉ định của bác sĩ hoặc dược sĩ.

Bạn nên đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi sử dụng nifuroxazide. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào về nifuroxazide, hãy liên hệ với bác sĩ hoặc dược sĩ.

Bạn có thể tham khảo thêm các dược chất khác tại các bài viết:

Nitroglycerin

Norethisterone

Nystatin