Ibuprofen: Công dụng, liều dùng, tác dụng phụ và chống chỉ định

Ibuprofen là một loại thuốc giảm đau, hạ sốt và chống viêm không steroid (NSAID) được sử dụng phổ biến để điều trị các triệu chứng đau nhẹ và vừa như đau đầu, đau cơ, đau răng, đau lưng, đau bụng kinh, đau do viêm khớp và sốt.

Thuốc này có tác dụng giảm đau bằng cách ức chế sự sản xuất prostaglandin, là những chất hóa học gây viêm và đau trong cơ thể.

Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về ibuprofen, bao gồm công dụng, liều dùng, tác dụng phụ, chống chỉ định và cách xử lý khi quá liều.

1. Mô tả Ibuprofen

1.1. Tên quốc tế và Phân loại

• Tên quốc tế: Ibuprofen
• Phân loại: Thuốc giảm đau, hạ sốt và chống viêm không steroid (NSAID)

1.2. Dạng bào chế và Hàm lượng

Ibuprofen được bào chế dưới nhiều dạng khác nhau, bao gồm:

• Viên nén: 200mg, 400mg, 600mg, 800mg
• Viên nang: 200mg, 400mg, 600mg, 800mg
• Dung dịch uống: 100mg/5ml, 200mg/5ml
• Gel bôi ngoài da: 5%, 10%

1.3. Biệt dược thường gặp

• Việt Nam: Ibuprofen, Ibugesic, Ibuprofen Stada, Ibuprofen Sandoz, Ibrafen, Brufen Abbott, Sotstop

1.4. Công thức hóa học

Công thức hóa học của ibuprofen là C13H18O2.

2. Chỉ định của Ibuprofen

Ibuprofen được chỉ định để điều trị các triệu chứng của nhiều tình trạng khác nhau, bao gồm:

• Đau nhẹ và vừa:
• Đau đầu
• Đau cơ
• Đau răng
• Đau lưng
• Đau bụng kinh
• Đau do viêm khớp
• Đau sau phẫu thuật
• Sốt:
• Sốt do nhiễm trùng
• Sốt do viêm

3. Liều dùng Ibuprofen

Liều dùng ibuprofen phụ thuộc vào độ tuổi, tình trạng sức khỏe và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Nói chung, liều dùng khuyến nghị là:

3.1. Người lớn

• Viên nén/viên nang: 200-800mg mỗi lần, 3-4 lần/ngày.
• Dung dịch uống: 100-400mg mỗi lần, 3-4 lần/ngày.

3.2. Trẻ em

Liều dùng ibuprofen cho trẻ em phải được xác định bởi bác sĩ. Nên dùng ibuprofen dạng lỏng cho trẻ em để dễ dàng điều chỉnh liều lượng.

Liều thường dùng: 8mg -10mg/ kg/ 6h. 

3.3. Lưu ý

• Không dùng ibuprofen cho trẻ em dưới 6 tháng tuổi.
• Không dùng ibuprofen cho trẻ em bị sốt cao, sốt kèm theo phát ban, đau đầu dữ dội hoặc đau cổ.

4. Dược động học

4.1. Hấp thu

Ibuprofen được hấp thu nhanh chóng qua đường tiêu hóa, nồng độ đỉnh trong huyết tương đạt được sau khoảng 1-2 giờ.

4.2. Phân bố

Ibuprofen được phân bố rộng rãi trong cơ thể, bao gồm các mô, dịch ngoại bào và dịch não tủy.

4.3. Chuyển hóa

Ibuprofen được chuyển hóa chủ yếu ở gan và thải trừ qua nước tiểu.

4.4. Thải trừ

Thời gian bán hủy của ibuprofen trong huyết tương là khoảng 2 giờ.

5. Dược lực học

Ibuprofen là một loại thuốc giảm đau, hạ sốt và chống viêm không steroid (NSAID). Thuốc này có tác dụng giảm đau bằng cách ức chế sự sản xuất prostaglandin, là những chất hóa học gây viêm và đau trong cơ thể.

5.1. Cơ chế hoạt động

Ibuprofen ức chế COX (cyclooxygenase), một loại enzym tham gia vào quá trình sản xuất prostaglandin. Prostaglandin là những chất hóa học đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh các phản ứng viêm và đau. Bằng cách ức chế COX, ibuprofen làm giảm sản xuất prostaglandin và do đó làm giảm viêm và đau.

5.2. Tác dụng dược lý

Ibuprofen có các tác dụng dược lý chính sau đây:

• Giảm đau: Ibuprofen có tác dụng giảm đau hiệu quả trong các tình trạng đau nhẹ và vừa.
• Hạ sốt: Ibuprofen có tác dụng hạ sốt bằng cách ức chế sự sản xuất prostaglandin trong não bộ.
• Chống viêm: Ibuprofen có tác dụng chống viêm bằng cách ức chế sự sản xuất prostaglandin tại vị trí viêm.

6. Độc tính

Ibuprofen là một loại thuốc tương đối an toàn khi sử dụng theo liều lượng khuyến cáo. Tuy nhiên, khi sử dụng quá liều hoặc trong thời gian dài, ibuprofen có thể gây ra một số tác dụng phụ nghiêm trọng, bao gồm:

• Loét dạ dày: Ibuprofen có thể làm tăng nguy cơ loét dạ dày, nhất là khi sử dụng lâu dài hoặc với liều lượng cao.
• Xuất huyết tiêu hóa: Ibuprofen có thể gây ra xuất huyết tiêu hóa, đặc biệt là đối với những người có tiền sử loét dạ dày.
• Suy thận: Ibuprofen có thể gây suy thận, đặc biệt là đối với những người có tiền sử suy thận hoặc dùng ibuprofen liều cao.
• Suy gan: Ibuprofen có thể gây suy gan, đặc biệt là khi dùng ibuprofen liều cao trong thời gian dài.
• Phản ứng dị ứng: Ibuprofen có thể gây ra phản ứng dị ứng nghiêm trọng, bao gồm sốc phản vệ.

7. Tương tác thuốc

Ibuprofen có thể tương tác với nhiều loại thuốc khác, dẫn đến tác dụng phụ nghiêm trọng. Vì vậy, bạn nên báo cáo với bác sĩ về tất cả các loại thuốc bạn đang sử dụng, bao gồm thuốc kê toa, thuốc không kê toa, vitamin và thảo dược.

7.1. Tương tác với các NSAID khác

Không nên dùng ibuprofen cùng với các NSAID khác, vì điều này có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết tiêu hóa.

7.2. Tương tác với thuốc chống đông máu

Ibuprofen có thể làm tăng nguy cơ chảy máu khi dùng chung với thuốc chống đông máu như warfarin hoặc aspirin.

7.3. Tương tác với thuốc lợi tiểu

Ibuprofen có thể làm giảm hiệu quả của thuốc lợi tiểu.

7.4. Tương tác với thuốc điều trị huyết áp cao

Ibuprofen có thể làm giảm hiệu quả của thuốc điều trị huyết áp cao.

7.5. Tương tác với thuốc kháng sinh

Ibuprofen có thể làm giảm hiệu quả của một số loại thuốc kháng sinh.

7.6. Tương tác với rượu

Ibuprofen có thể làm tăng nguy cơ loét dạ dày khi dùng chung với rượu.

8. Chống chỉ định của Ibuprofen

Ibuprofen chống chỉ định đối với một số trường hợp, bao gồm:

• Người bị dị ứng với ibuprofen hoặc bất kỳ thành phần nào khác của thuốc.
• Người bị loét dạ dày đang hoạt động hoặc xuất huyết tiêu hóa.
• Người bị suy tim nặng.
• Người bị suy gan nặng.
• Người bị suy thận nặng.
• Phụ nữ đang cho con bú.
• Trẻ em dưới 6 tháng tuổi.
• Người bị hen suyễn do aspirin hoặc NSAID.

9. Tác dụng phụ khi dùng Ibuprofen

Ibuprofen có thể gây ra một số tác dụng phụ, trong đó có:

9.1. Thường gặp

• Ợ nóng: ibuprofen có thể gây ợ nóng, nhất là khi dùng với liều cao hoặc khi dùng thuốc lúc bụng đói.
• Đau bụng: Ibuprofen có thể gây đau bụng, nhất là khi dùng với liều cao hoặc khi dùng thuốc lúc bụng đói.
• Buồn nôn: Ibuprofen có thể gây buồn nôn, nhất là khi dùng với liều cao hoặc khi dùng thuốc lúc bụng đói.
• Tiêu chảy: Ibuprofen có thể gây tiêu chảy, nhất là khi dùng với liều cao hoặc khi dùng thuốc lúc bụng đói.
• Táo bón: Ibuprofen có thể gây táo bón, nhất là khi dùng với liều cao hoặc khi dùng thuốc lúc bụng đói.
• Chóng mặt: Ibuprofen có thể gây chóng mặt, nhất là khi dùng với liều cao.

9.2. Ít gặp

• Viêm loét dạ dày: Ibuprofen có thể gây viêm loét dạ dày, nhất là khi dùng trong thời gian dài hoặc với liều lượng cao.
• Xuất huyết tiêu hóa: Ibuprofen có thể gây xuất huyết tiêu hóa, đặc biệt là đối với những người có tiền sử loét dạ dày.
• Suy thận: Ibuprofen có thể gây suy thận, đặc biệt là đối với những người có tiền sử suy thận hoặc dùng ibuprofen liều cao.
• Suy gan: Ibuprofen có thể gây suy gan, đặc biệt là khi dùng ibuprofen liều cao trong thời gian dài.
• Phản ứng dị ứng: Ibuprofen có thể gây ra phản ứng dị ứng nghiêm trọng, bao gồm sốc phản vệ.

9.3. Hiếm gặp

• Giảm bạch cầu: ibuprofen có thể làm giảm số lượng bạch cầu trong máu, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.
• Giảm tiểu cầu: Ibuprofen có thể làm giảm số lượng tiểu cầu trong máu, làm tăng nguy cơ chảy máu.
• Suy hô hấp: Ibuprofen có thể gây suy hô hấp, đặc biệt là đối với những người bị hen suyễn.

9.4. Không xác định được tần suất

• Rối loạn thị giác: Ibuprofen có thể gây rối loạn thị giác, chẳng hạn như nhìn mờ, nhìn đôi.
• Rối loạn thính giác: Ibuprofen có thể gây rối loạn thính giác, chẳng hạn như ù tai, giảm thính lực.
• Rối loạn tâm thần: Ibuprofen có thể gây ra rối loạn tâm thần, chẳng hạn như lo lắng, bồn chồn, trầm cảm.

10. Lưu ý khi dùng Ibuprofen

10.1. Lưu ý chung

• Dùng ibuprofen theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ.
• Không dùng ibuprofen với liều lượng cao hơn, thời gian dài hơn hoặc thường xuyên hơn so với chỉ định.
• Nếu bạn quên dùng một liều, hãy dùng ngay khi nhớ ra. Tuy nhiên, nếu gần đến giờ dùng liều tiếp theo, bạn không nên dùng liều đã bỏ lỡ và chỉ dùng liều kế tiếp như bình thường.
• Không nên tự ý ngừng dùng ibuprofen mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ.
• Trong khi dùng ibuprofen, bạn nên uống nhiều nước để tránh mất nước.
• Bạn nên báo cáo với bác sĩ hoặc dược sĩ nếu bạn gặp bất kỳ tác dụng phụ nào khi dùng ibuprofen.

10.2. Lưu ý phụ nữ cho con bú

Ibuprofen có thể bài tiết vào sữa mẹ, do đó không nên dùng ibuprofen cho phụ nữ đang cho con bú.

10.3. Phụ nữ có thai

Ibuprofen không nên dùng cho phụ nữ có thai trong 3 tháng cuối thai kỳ vì có thể gây ra các vấn đề cho thai nhi.

10.4. Người lái xe, vận hành máy móc

Ibuprofen có thể gây chóng mặt hoặc buồn ngủ. Nếu bạn gặp phải những triệu chứng này, không nên lái xe hoặc vận hành máy móc.

11. Quá liều & Cách xử lý

11.1. Triệu chứng quá liều

Quá liều ibuprofen có thể gây ra một số triệu chứng như:

• Buồn nôn: ibuprofen có thể gây buồn nôn, nhất là khi dùng với liều cao hoặc khi dùng thuốc lúc bụng đói.
• Nôn: Ibuprofen có thể gây nôn, nhất là khi dùng với liều cao hoặc khi dùng thuốc lúc bụng đói.
• Đau bụng: Ibuprofen có thể gây đau bụng, nhất là khi dùng với liều cao hoặc khi dùng thuốc lúc bụng đói.
• Tiêu chảy: Ibuprofen có thể gây tiêu chảy, nhất là khi dùng với liều cao hoặc khi dùng thuốc lúc bụng đói.
• Táo bón: Ibuprofen có thể gây táo bón, nhất là khi dùng với liều cao hoặc khi dùng thuốc lúc bụng đói.
• Chóng mặt: Ibuprofen có thể gây chóng mặt, nhất là khi dùng với liều cao.
• Ù tai: Ibuprofen có thể gây ù tai.
• Nhịp tim nhanh: Ibuprofen có thể gây nhịp tim nhanh.
• Huyết áp thấp: Ibuprofen có thể gây huyết áp thấp.
• Suy hô hấp: Ibuprofen có thể gây suy hô hấp.
• Co giật: Ibuprofen có thể gây co giật.
• Hôn mê: Ibuprofen có thể gây hôn mê.
• Suy gan: Ibuprofen có thể gây suy gan.
• Suy thận: Ibuprofen có thể gây suy thận.
• Xuất huyết tiêu hóa: Ibuprofen có thể gây xuất huyết tiêu hóa.

11.2. Cách xử lý quá liều

• Nếu bạn nghi ngờ sử dụng quá liều ibuprofen, hãy gọi ngay cho Trung tâm cấp cứu 115 hoặc đến cơ sở y tế gần nhất.
• Nên mang theo sản phẩm ibuprofen đã sử dụng để nhân viên y tế có thể xác định chính xác loại thuốc bạn đã sử dụng.

11.3. Quên liều & xử lý

• Nếu bạn quên dùng một liều ibuprofen, hãy dùng ngay khi nhớ ra. Tuy nhiên, nếu gần đến giờ dùng liều tiếp theo, bạn không nên dùng liều đã bỏ lỡ và chỉ dùng liều kế tiếp như bình thường.

12. Trích nguồn tham khảo

• Dược điển Việt Nam. Bộ Y tế Việt Nam. 2018.
• Handbuch der Arzneimitteltherapie. 2020.
• Drugs.com. 2023.
• WebMD.com. 2023.

## Kết luận

Ibuprofen là loại thuốc hiệu quả trong việc giảm đau, hạ sốt và chống viêm, được sử dụng rộng rãi trong điều trị các triệu chứng đau nhẹ và vừa.

Tuy nhiên, ibuprofen cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ, đặc biệt là khi sử dụng quá liều hoặc trong thời gian dài.

Do đó, bạn cần tham khảo ý kiến ​​bác sĩ trước khi sử dụng ibuprofen, đặc biệt là khi bạn có bệnh lý nền hoặc đang sử dụng các loại thuốc khác.

Hãy dùng ibuprofen theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ và thông báo cho bác sĩ nếu bạn gặp bất kỳ tác dụng phụ nào.

Đọc thêm:

• Chất xơ Inulin
• Interferon
• Indapamide