Captopril: Công dụng, liều dùng, tác dụng phụ và chống chỉ định
Mô tả
- Tên quốc tế: Captopril
- Phân loại: Thuốc điều trị tăng huyết áp
- Dạng bào chế: Viên nén, dung dịch uống
- Hàm lượng: 12,5mg, 25mg, 50mg, 100mg
- Công thức hóa học: C9H15NO3S
Captopril là thuốc ức chế men chuyển angiotensin (ACE) đầu tiên được phát minh vào năm 1975. Sau khi được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt vào năm 1981, thuốc đã trở thành một bước ngoặt quan trọng trong điều trị tăng huyết áp, mang lại hiệu quả cao và an toàn cho người bệnh.
Chỉ định của Captopril
Captopril được chỉ định để điều trị tăng huyết áp cấp tính và mãn tính, tăng huyết áp trong khi mang thai, suy tim và suy thận.
Liều dùng Captopril
- Tăng huyết áp cấp tính: Bắt đầu với liều 25mg mỗi 6 giờ, có thể tăng lên đến 50mg sau 1 giờ nếu cần thiết. Nếu không có hiệu quả sau 2-4 giờ, có thể tiếp tục tăng liều lên đến 100mg mỗi 6 giờ.
- Tăng huyết áp mãn tính: Bắt đầu với liều 25mg hai lần mỗi ngày, có thể tăng lên đến 50-100mg hai lần mỗi ngày.
- Tăng huyết áp trong khi mang thai: Bắt đầu với liều 25mg ba lần mỗi ngày, có thể tăng lên đến 50 mg ba lần mỗi ngày.
- Suy tim và suy thận: Bắt đầu với liều 6,25-12,5mg hai lần mỗi ngày, có thể tăng lên đến 25-50mg hai lần mỗi ngày.
Chú ý: Liều dùng
có thể khác nhau tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể của người bệnh. Vì vậy, hãy luôn tuân thủ theo sự chỉ định của bác sĩ và không tự ý tăng hoặc giảm liều thuốc.
Dược Động Học
- Hấp thu: Thuốc được hấp thu nhanh chóng khi uống và đạt đỉnh nồng độ trong máu sau 1-2 giờ.
- Phân bố: Captopril có thể phân bố trong toàn bộ cơ thể, nhưng tập trung cao nhất ở thận và gan.
- Chuyển hóa: Thuốc được chuyển hóa thành các chất không hoạt động.
- Thải trừ: Captopril được thải ra khỏi cơ thể chủ yếu qua đường thận.
Dược Lực Học
Captopril hoạt động bằng cách ức chế men chuyển angiotensin (ACE), một enzyme quan trọng trong hệ thống renin-angiotensin-aldosterone (RAAS).
Hệ thống RAAS đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa huyết áp bằng cách điều chỉnh lượng nước và muối trong cơ thể. Khi men chuyển angiotensin bị ức chế, quá trình chuyển đổi angiotensin I thành angiotensin II, một chất gây co mạch mạnh, bị gián đoạn.
Kết quả là, huyết áp giảm xuống, giúp kiểm soát huyết áp hiệu quả hơn.
Độc tính
Captopril có thể gây ra các tác dụng phụ như chóng mặt, buồn nôn và đau đầu. Tuy nhiên, các tác dụng này thường chỉ xảy ra trong giai đoạn sử dụng ban đầu và sẽ giảm dần khi cơ thể thích nghi với thuốc.
Nếu các tác dụng phụ này không được điều trị kịp thời, người bệnh có thể bị suy tim hoặc suy thận.
Tương tác thuốc
Thuốc có thể tương tác với một số loại thuốc khác như thuốc lợi tiểu, thuốc chẹn beta và thuốc giãn mạch. Vì vậy, trước khi sử dụng Captopril, hãy thông báo cho bác sĩ biết về tất cả các loại thuốc đang dùng để tránh tương tác không mong muốn.
Chống Chỉ định của Captopril
Captopril không nên sử dụng trong trường hợp:
- Quá mẫn cảm với thành phần của thuốc.
- Bị suy thận nặng hoặc suy gan.
- Đang mang thai hoặc đang cho con bú.
- Sử dụng cùng với thuốc lợi tiểu chứa potassium, như Spironolactone hoặc Triamterene.
Tác dụng phụ khi dùng Captopril
- Thường gặp: Chóng mặt, buồn nôn, đau đầu.
- Ít gặp: Tiêu chảy, táo bón, ê buốt, khó ngủ.
- Hiếm gặp: Mất cân bằng điện giải, suy tim, suy thận.
- Không xác định được tần suất: Phản ứng dị ứng, hạ huyết áp đột ngột, rối loạn nhịp tim.
Lưu ý khi dùng Captopril
- Luôn tuân thủ đúng liều và thời gian sử dụng theo chỉ định của bác sĩ.
- Không ngừng sử dụng thuốc đột ngột mà phải giảm từ từ trong vòng 1-2 tuần để tránh tình trạng tái phát tăng huyết áp.
- Kiểm tra thường xuyên huyết áp khi sử dụng thuốc để đảm bảo hiệu quả điều trị.
- Tránh uống thuốc cùng với các loại thuốc chứa kali như muối kali hoặc các loại thực phẩm giàu kali để tránh tình trạng tăng kali trong máu.
- Người bệnh có thai hoặc đang cho con bú nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thuốc.
- Không lái xe hoặc vận hành máy móc trong khi sử dụng thuốc, vì thuốc có thể gây buồn ngủ và chóng mặt ảnh hưởng đến khả năng tập trung.
Quá Liều & Cách xử lý
Nếu như đã uống quá liều Captopril, người bệnh có thể gặp các triệu chứng như chóng mặt, sốt, mất cân bằng điện giải và hạ huyết áp đột ngột. Trong trường hợp này, người bệnh nên ngay lập tức đến bệnh viện để được cấp cứu và tiếp tục theo dõi tình trạng sức khỏe.
Trích nguồn tham khảo
- MedlinePlus Medical Encyclopedia. (2018). Captopril. Truy cập từ https://medlineplus.gov/druginfo/meds/a682823.html
- Drugs.com. (2019). Captopril. Truy cập từ https://www.drugs.com/ppa/captopril.html
Kết luận
Captopril là một thuốc tim mạch quan trọng trong điều trị tăng huyết áp, giúp kiểm soát huyết áp hiệu quả và đảm bảo sức khỏe của người bệnh.
Tuy nhiên, để sử dụng thuốc một cách an toàn và hiệu quả, người bệnh cần tuân thủ đúng liều và thời gian sử dụng theo chỉ định của bác sĩ và không tự ý điều chỉnh hoặc ngừng thuốc.
Nếu có bất kỳ tác dụng phụ hay triệu chứng bất thường nào xảy ra khi sử dụng thuốc, hãy đến bệnh viện ngay lập tức để được điều trị kịp thời.
Mời bạn tham khảo thêm:
Thạc sĩ, Dược Sĩ Đại Học Dược Hà Nội Dược Sĩ Tống Đức