Bromocriptine: Công dụng, liều dùng, tác dụng phụ, chống chỉ định
Thuốc Bromocriptine là một loại thuốc được sử dụng rộng rãi trong y học, ban đầu được phát triển để điều trị bệnh Parkinson.
Tuy nhiên, với nhiều nghiên cứu và ứng dụng ngày càng đa dạng, nó đã chứng tỏ khả năng điều trị hiệu quả cho nhiều bệnh lý khác, mở ra những triển vọng mới cho ngành y tế.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về lịch sử, cơ chế tác dụng, các ứng dụng chính, tác dụng phụ và những vấn đề liên quan đến thuốc Bromocriptine.
Mô tả về dược chất Bromocriptine
- Tên quốc tế: Bromocriptine
- Phân loại: Thuốc Nấm Cựa Gà
- Dạng bào chế và hàm lượng: Viên nén 1.25mg, 2.5mg, 5mg.
- Biệt dược thường gặp: Parlodel 2.5mg, Bromocriptine 5mg tablet, Bromocriptine mesylate tablets IP 2.5mg, Bromocriptine richter 2.5mg.
- Công thức hóa học: C32H40BrN5
Thuốc Bromocriptine được chỉ định để điều trị các bệnh lý sau:
- Tăng sản xuất hormone prolactin.
- Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt.
- Hiếm muộn, vô sinh do tăng prolactin
- Bệnh nhân muốn cắt sữa, cai sữa, muốn ngưng tiết sữa
- Điều trị U thùy sau tuyến yên.
- Phối hợp cùng thuốc levodopa để điều trị Parkison.
Liều dùng
Liều khởi đầu ban đầu của thuốc Bromocriptine là 1,25 mg đến 2,5 mg mỗi ngày. Tùy thuộc vào tình trạng bệnh và phản ứng của bệnh nhân, Liều dùng có thể được tăng dần lên 5mg -10mg mỗi ngày.
Thường thì, liều duy trì hàng ngày của thuốc là 5mg. Tuy nhiên, các bác sĩ sẽ điều chỉnh Liều dùng phù hợp cho từng trường hợp cụ thể.
Ngoài ra, Liều dùng của thuốc Bromocriptine còn phụ thuộc vào mục đích sử dụng của thuốc, cũng như Liều dùng cho từng đối tượng bệnh nhân khác nhau.
Vì vậy, để đảm bảo hiệu quả và an toàn khi sử dụng thuốc, bệnh nhân nên tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ và không tự ý thay đổi Liều dùng.
Dược Động Học
- Hấp thu: Thuốc Bromocriptine được hấp thu tốt vào máu sau khi uống. Tuy nhiên, việc ăn kèm thức ăn có thể làm giảm tốc độ hấp thu của thuốc.
- Phân bố: Sau khi hấp thu, thuốc được phân bố rộng rãi trong cơ thể, đặc biệt là vào các mô và cơ quan trong cơ thể.
- Chuyển hóa: Thuốc được chuyển hóa chủ yếu bởi gan. Nó được chuyển hóa thành các chất chuyển hóa không hoạt động và được tiết ra ngoài cơ thể qua thận.
- Thải trừ: Thời gian bán trừ của thuốc Bromocriptine là khoảng 2 giờ.
Dược Lực Học
Cơ chế tác dụng chính của thuốc Bromocriptine, là thuốc chủ vận mạch nhóm thụ thể D2, Đối kháng 1 phần thụ thể D1.
Nó hoạt động bằng cách kích thích các thụ thể dopamine sau synap trong não bộ, làm tăng hoạt động của dopamine và giúp phục hồi chức năng thần kinh bị suy giảm ở bệnh Parkinson.
Ngoài ra, thuốc còn có tác dụng giảm sản xuất hormone prolactin. bằng cách kích thích thụ thể dopamine trong tuyến yên.
Điều này giúp điều chỉnh mức prolactin trong cơ thể và làm giảm triệu chứng liên quan đến tăng prolactin như bệnh tăng tiết sữa hay kinh nguyệt không đều, không có kinh nguyệt, không phóng noãn..v.v...
Độc tính
Thuốc Bromocriptine có tính độc khi được sử dụng quá mức hoặc trong trường hợp bệnh nhân bị dị ứng với thuốc. Các triệu chứng độc tính gồm có: buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy, chóng mặt, hoa mắt, tim đập nhanh, huyết áp thấp, và khó thở.
Nếu bị dị ứng hoặc quá liều thuốc, bệnh nhân cần liên hệ ngay với bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Tương tác thuốc
Thuốc Bromocriptine có thể tương tác với những loại thuốc khác, do đó bệnh nhân cần thông báo cho bác sĩ biết về tất cả các loại thuốc đang dùng trước khi sử dụng Bromocriptine.
Những loại thuốc có thể tương tác với Bromocriptine bao gồm:
- Thuốc ức chế monoamine oxidase (MAOIs) như phenelzine, selegiline
- Thuốc chống trầm cảm SSRIs như fluoxetine, paroxetine
- Thuốc giảm đau opioid như codeine, morphine
- Thuốc điều trị rối loạn tâm thần như haloperidol, clozapine
Chống chỉ định
Thuốc Bromocriptine không được sử dụng cho những trường hợp sau đây:
- Dị ứng với thuốc hoặc bất kỳ thành phần nào của thuốc.
- Phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú.
- Bệnh nhân bị các bệnh lý tim mạch, gan, thận, tiền đình và tắc nghẽn mạch máu.
- Suy giảm chức năng thận hoặc suy giảm chức năng gan nặng.
- Suy giảm huyết áp hoặc bệnh nhân bị bất kỳ vấn đề liên quan đến huyết áp.
Tác dụng phụ của Bromocriptine
Thường gặp:
- Buồn nôn, nôn mửa
- Đau đầu, chóng mặt
- Tiêu chảy, đau bụng
- Chứng khô miệng
- Mất cân bằng, hoa mắt
Ít gặp:
- Suy giảm áp lực máu
- Cảm giác buồn ngủ, mệt mỏi
- Khó ngủ hoặc rối loạn giấc ngủ
- Hội chứng chân sống
- Giảm ham muốn tình dục
- Lạnh lùng, khó chịu
- Lông mi mọc dày và viêm da dạng ban nhỏ ở cánh mũi
Hiếm gặp:
- Độc tố gan
- Rối loạn hành vi, tâm thần
- Đột trễ thoái hóa nhãn con
- Viêm gan, viêm tụy
Không xác định được tần suất:
- Bệnh do đường máu và hệ thống bạch cầu tim
- Phản ứng dị ứng nặng (dị ứng nặng da)
- Phản ứng dị ứng tích tụ đột ngột
- Viêm phổi không tốt
- Dị ứng nặng đầu đường hô hấp
Lưu ý khi dùng Bromocriptine
Lưu ý chung:
- Bệnh nhân nên tuân thủ đúng chỉ định và Liều dùng của bác sĩ.
- Không tự ý tăng hoặc giảm liều thuốc mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ.
- Bệnh nhân cần thông báo cho bác sĩ biết về tất cả các loại thuốc đang dùng trước khi sử dụng Bromocriptine.
- Nếu có dấu hiệu bất thường khi sử dụng thuốc, bệnh nhân cần liên hệ ngay với bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.
Lưu ý đối với phụ nữ cho con bú:
- Thuốc Bromocriptine có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của em bé, do đó phụ nữ đang cho con bú không nên sử dụng thuốc này.
- Nếu cần thiết, bác sĩ sẽ hướng dẫn ngừng cho con bú hoặc thay thế thuốc khác thích hợp cho phụ nữ đang cho con bú.
Lưu ý đối với phụ nữ có thai:
- Thuốc Bromocriptine không được sử dụng cho phụ nữ có thai, do có thể gây nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi.
- Nếu phát hiện mang thai trong khi sử dụng thuốc, bệnh nhân cần thông báo ngay cho bác sĩ để được tư vấn và điều trị an toàn cho cả mẹ và thai nhi.
Lưu ý đối với người lái xe, vận hành máy móc:
- Thuốc Bromocriptine có thể gây chóng mặt, buồn ngủ hoặc ảnh hưởng đến khả năng tập trung. Do đó, khi sử dụng thuốc, bệnh nhân cần hạn chế việc lái xe hoặc vận hành máy móc nặng vàng hay thiết bị đòi hỏi sự tập trung cao.
Quá Liều & Cách xử lý
Triệu chứng quá liều:
Triệu chứng quá liều Bromocriptine có thể bao gồm:
- Buồn nôn, nôn mửa
- Đau bụng, tiêu chảy
- Chóng mặt, hoa mắt
- Tim đập nhanh, huyết áp thấp
Nếu bị quá liều, bệnh nhân cần liên hệ ngay với trung tâm cấp cứu hoặc bác sĩ để được hỗ trợ kịp thời.
Cách xử lý quá liều:
Đối với trường hợp quá liều Bromocriptine, biện pháp xử lý cần tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ. Một số biện pháp xử lý quá liều có thể bao gồm:
- Rửa dạ dày: nếu quá liều không lớn, có thể rửa dạ dày để loại bỏ thuốc còn tồn đọng trong dạ dày.
- Hỗ trợ y tế: nếu triệu chứng quá liều nặng, bệnh nhân cần được chuyển đến bệnh viện để được điều trị và hỗ trợ y tế thích hợp.
Quên liều & xử lý:
Nếu bệnh nhân quên một liều Bromocriptine, cần uống liều đó ngay khi nhớ nhưng không nên uống gấp đôi liều để bù đắp liều đã quên. Nếu gần đến giờ uống liều tiếp theo, bệnh nhân nên bỏ qua liều đã quên và tiếp tục theo đúng lịch trình uống thuốc.
Trong trường hợp cần sự tư vấn chi tiết hoặc hỗ trợ đặc biệt về việc sử dụng Bromocriptine, bệnh nhân nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc nhà thuốc.
Trích nguồn tham khảo
- "Bromocriptine: MedlinePlus Drug Information." medlineplus.gov, https://medlineplus.gov/druginfo/meds/a682079.html. Accessed 25 July 2021
- "Bromocriptine (Oral Route) Description and Brand Names." Mayo Clinic, https://www.mayoclinic.org/drugs-supplements/bromocriptine-oral-route/description/drg-20064639. Accessed 25 July 2021
- "Bromocriptine." DrugBank, https://go.drugbank.com/drugs/DB01200. Accessed 25 July 2021.
Kết luận
Thuốc Bromocriptine là một phương pháp điều trị hiệu quả cho các bệnh nhân mắc bệnh liên quan đến tăng tiết hormon Prolactin, U tuyến yên.
Tuy nhiên, để đảm bảo hiệu quả và an toàn khi sử dụng thuốc, bệnh nhân cần tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ và không tự ý thay đổi Liều dùng.
Việc thông báo cho bác sĩ về tình trạng sức khỏe và các loại thuốc khác đang sử dụng cũng rất quan trọng để tránh tác động phụ và tương tác không mong muốn.
Với những thông tin về công dụng, Liều dùng, tác dụng phụ, Chống chỉ định và cách xử lý khi quá liều, bệnh nhân có thể sử dụng thuốc Bromocriptine một cách an toàn và hiệu quả trong quá trình điều trị tăng tiết hormon Prolactin, U tuyến yên.
Đồng thời, việc theo dõi và báo cáo các tác dụng phụ không mong muốn khi sử dụng thuốc cũng giúp bác sĩ đưa ra điều chỉnh phù hợp để bảo vệ sức khỏe của bệnh nhân.
Xem thêm:
Thạc sĩ, Dược Sĩ Đại Học Dược Hà Nội Dược Sĩ Tống Đức