Ammonium chloride: Công dụng, liều dùng, tác dụng phụ, chống chỉ định và xử lý khi quá liều
Mô tả về dược chất Ammonium chloride
Ammonium chloride (còn được gọi là Ammonium chloride) là một hợp chất vô cơ có công thức hóa học là NH4Cl. Đây là một chất khí không màu, có mùi khai đặc trưng và là một trong những khí hòa tan trong nước phổ biến nhất.
Ammonium chloride có nhiều ứng dụng trong các lĩnh vực khác nhau, từ sản xuất phân bón đến sản xuất axit nitric và cả trong y học.
Dạng sử dụng phổ biến trong y học: Ammonium chloride
Tên quốc tế và phân loại
Tên quốc tế của Ammonium chloride là Ammonium chloride và mã ATC là R17AB01 (thuộc nhóm thuốc loại khác).
Ammonium chloride được bào chế dưới dạng dung dịch và có hàm lượng 50mg/ 5ml hoặc 150mg/5ml.
Công thức phân tử: NH4Cl
Xem thêm:
Chỉ định của Ammonium chloride
- Điều trị tình trạng giảm clo huyết hoặc nhiễm kiềm chuyển hóa.
- Loãng đờm, giảm ho.
Liều dùng
- Điều trị kiềm hóa nước tiểu:
- Liều lượng thông thường cho người lớn là từ 500mg đến 2g, uống 2-3 lần mỗi ngày.
- Đối với trẻ em, liều lượng sẽ được tính toán dựa trên cân nặng và chỉ định của bác sĩ. - Điều trị long đờm:
- Trẻ em trên 2 tuổi - 6 tuổi: 50mg/ lần, ngày uống 2 lần.
- Trẻ em 6 tuổi đến 12 tuổi: 50mg - 100mg/ lần. Ngày dùng 02 lần.
- Người lớn: dùng 100mg/ lần. Ngày uống 2 3 lần/ sau ăn.
Liều dùng của Ammonium chloride thường được cân nhắc kỹ lưỡng bởi các chuyên gia y tế và tuân thủ đúng hướng dẫn. Liều dùng thường phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, độ nặng của bệnh và phản ứng của cơ thể với thuốc.
Dược động học
Hấp thu
Ammonium chloride có thể hấp thu qua đường tiêu hoá khi uống hay thông qua da khi tiêm. Tuy nhiên, nồng độ hấp thu của Ammonium chloride qua đường tiêu hoá rất thấp (khoảng 25%) do nó dễ bị phân hủy trong môi trường axit dạ dày.
Phân bố
Sau khi được hấp thu, Ammonium chloride sẽ phân bố trong toàn bộ cơ thể và có thể tiết ra qua đường thở hoặc tiết niệu.
Chuyển hóa
Ammonium chloride được chuyển hóa thành ure trong gan, sau đó được tiết ra qua thận dưới dạng đường tiểu.
Thải trừ
Sau khi phân hủy, Ammonium chloride được tiết ra ngoài cơ thể thông qua đường thở và tiết niệu.
Dược lực học
Ion NH4+ trong cơ thể đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì cân bằng axit - bazơ.
Thận sử dụng Ion (NH4+) thay cho Ion Natri (Na+) để kết hợp với các anion trong việc duy trì cân bằng axit - bazơ, đặc biệt là cơ chế cân bằng nội môi trong nhiễm toan chuyển hóa.
Khi xảy ra mất ion hydro và clorua huyết thanh (Cl-) giảm, natri được tạo ra để kết hợp với bicarbonat (HCO3-). Điều này tạo ra dư thừa natri bicacbonat (NaHCO3) dẫn đến tăng pH máu và tình trạng nhiễm kiềm chuyển hóa.
Ammonium chloride làm tăng tính axit bằng cách tăng lượng nồng độ ion hydro (trong gan, ammonium chloride được chuyển thành urê và sự giải phóng các ion hydro, làm giảm độ pH) và clorua, giải phóng vào dịch ngoại bào.
Ammonium chloride có thể được sử dụng làm thuốc long đờm do tác dụng kích thích trên niêm mạc phế quản. Tác động này gây ra việc bài tiết dịch đường hô hấp, từ đó làm loãng đờm và tạo phản xạ ho tòng đờm ra ngoài.
Độc tính của Ammonium chloride
Độc tính của Ammonium chloride phụ thuộc vào liều lượng và cách sử dụng. Ở liều lượng cao, ammonium chloride có thể gây ra các tác động tiêu cực đối với sức khỏe con người.
Các triệu chứng có thể bao gồm đau đầu, buồn nôn, nôn mửa, đau bụng, và thậm chí có thể gây ra tình trạng nguy hiểm đối với hệ thần kinh và hệ tuần hoàn.
Ngoài ra, ammonium chloride cũng có thể gây kích ứng cho da, mắt và đường hô hấp nếu tiếp xúc trực tiếp với chúng. Do đó, khi làm việc với ammonium chloride, cần phải tuân thủ các biện pháp an toàn như đeo kính bảo hộ, găng tay và áo khoác bảo hộ.
Tuy nhiên, ở liều lượng thấp và trong điều kiện sử dụng đúng cách, ammonium chloride không gây hại cho sức khỏe con người. Trong ngành công nghiệp, ammonium chloride được sử dụng để tạo ra dung dịch làm sạch, làm mát hoặc làm giảm độ đặc của các sản phẩm.
Tương tác thuốc
Sử dụng Ammonium chloride cùng với các loại thuốc khác có thể gây ra Tương tác thuốc, gây ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc hoặc tăng nguy cơ phản ứng phụ.
Vì vậy, trước khi sử dụng Ammonium chloride, bạn cần thông báo cho bác sĩ về tất cả các loại thuốc đang sử dụng, bao gồm cả thuốc kê đơn và thuốc tự mua.
Chống chỉ định Ammonium chloride
Ammonium chloride không được sử dụng cho những người có tiền sử dị ứng với Ammonium chloride hoặc bị suy giảm chức năng gan và thận nặng. Bạn cũng không nên sử dụng Ammonium chloride trong trường hợp bị bệnh nghiêm trọng hoặc đang dùng các loại thuốc khác có tác dụng khử mạnh.
Tác dụng phụ khi dùng Ammonium chloride
Tác dụng phụ của Ammonium chloride thường không quá nghiêm trọng và thường sẽ biến mất sau khi ngừng sử dụng thuốc. Các tác dụng phụ thường gặp bao gồm: cảm giác buồn nôn, đau đầu, chóng mặt, nhức đầu và khó thở.
Trong một số trường hợp hiếm, người dùng Ammonium chloride có thể gặp phải các tác dụng phụ nghiêm trọng như co giật, liệt kèn kéo dài hoặc rối loạn thần kinh trung ương.
Lưu ý
- Nếu bạn đang mang thai, đang cho con bú hoặc có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng Ammonium chloride.
- Ammonium chloride có thể ảnh hưởng đến khả năng lái xe và vận hành máy móc, vì vậy bạn nên hạn chế việc sử dụng trong thời gian điều trị.
- Để đảm bảo an toàn khi sử dụng Ammonium chloride, bạn nên tuân thủ đúng liều lượng và theo dõi chặt chẽ tình trạng sức khỏe của mình.
Quá liều và cách xử lý
Nếu bạn vô tình sử dụng quá liều Ammonium chloride, hãy liên hệ ngay với bác sĩ hoặc nhân viên y tế để được tư vấn cụ thể. Triệu chứng quá liều Ammonium chloride có thể bao gồm: cảm giác buồn nôn, đau đầu, chóng mặt và khó thở. Trong trường hợp khẩn cấp, người bệnh có thể cần được cấp cứu và điều trị tại bệnh viện.
Trích nguồn tham khảo
Số liệu trong bài viết này được thu thập từ các nguồn tin cậy và đã được kiểm chứng bởi các chuyên gia y tế. Chúng tôi khuyến khích bạn tham khảo thông tin chi tiết về Ammonium chloride tại các nguồn sau:
- Thông tin về Ammonium chloride trên trang MedlinePlus của Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (U.S. National Library of Medicine).
- Thông tin về loại thuốc Ammonium chloride trên trang Drugs.com.
- Hướng dẫn sử dụng Ammonium chloride trên trang WebMD.
Kết luận
Ammonium chloride là một hợp chất vô cơ quan trọng với nhiều ứng dụng trong đời sống con người. Tuy nhiên, để sử dụng đúng và an toàn, bạn cần tuân thủ các chỉ định, liều lượng và tư vấn của bác sĩ. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào khi sử dụng Ammonium chloride, hãy liên hệ với bác sĩ ngay để được cung cấp thông tin và hỗ trợ tốt nhất.
Thạc sĩ, Dược Sĩ Đại Học Dược Hà Nội Dược Sĩ Tống Đức