Collagen: Cách bổ sung và vai trò với cơ thể của Collagen
1. Collagen là gì ?
2. Phân loại collagen
Collagen là protein dồi dào nhất trong cơ thể với khoảng 28 loại đã được xác định, trong đó có 5 loại chính cùng các chức năng riêng biệt bao gồm:
- Loại I: Chiếm tới 90% lượng collagen trong cơ thể, mang lại sức mạnh cho da, xương, dây chằng và gân. Đây là loại chủ yếu thể hiện tác dụng của collagen với da, liên quan đến quá trình lão hóa và hình thành nếp nhăn.
- Loại II: Được tìm thấy trong sụn khớp và đĩa đệm, tạo nên sụn linh hoạt giúp hỗ trợ khớp và làm giảm nguy cơ đau khớp.
- Loại III: Thường được tìm thấy trong các cơ quan như mạch máu, cơ bắp, nội tạng và có rất nhiều trong ruột.
- Loại IV: Loại này được tìm thấy trong các lớp da, ít phổ biến hơn các loại collagen từ 1 đến 3.
- Loại V: Loại này được tìm thấy trong giác mạc của mắt, một số lớp da, tóc và mô của nhau thai.
3. Vai trò collagen với cơ thể
Collagen chiếm đến 25% protein trong cơ thể, đóng vai trò như một chất kết dính giữ cho xương, da, cơ, gân và dây chằng gắn kết lại với nhau.
Thiếu collagen, cơ thể trở thành các phần phân tách rời rạc, thiếu liên kết, dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe như da nhăn nheo, chảy xệ, xương khớp yếu dễ gãy,...
Cải thiện sức khỏe làn da
Collagen là thành phần chính đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường sức khỏe, độ đàn hồi và hydrat hóa làn da.
Đến độ tuổi da bắt đầu lão hóa, cơ thể sẽ sản xuất ít collagen hơn và các sợi collagen ở da cũng bị phân mảnh dẫn đến da mỏng, yếu đi và hình thành nếp nhăn.
Khi đó, môi trường bên ngoài có thể thúc đẩy các bệnh về da như chậm lành vết thương và phát triển ung thư da.
Một báo cáo năm 2019 đã chỉ ra rằng bổ sung collagen có thể giúp làm chậm quá trình lão hóa làn da bằng cách giảm nếp nhăn, cải thiện độ đàn hồi và độ ẩm.
Từ đó cho thấy sử dụng collagen đường uống mang lại kết quả đầy hứa hẹn cho việc chữa lành vết thương, hạn chế lão hóa da, tăng độ đàn hồi, hydrat hóa và mật độ collagen của da.
Một nghiên cứu trên 114 phụ nữ ở độ tuổi 45 - 65 nhận định rằng bổ sung 2,5g peptide collagen trong 8 tuần có thể giảm trung bình 20% lượng nếp nhăn ở mắt và kích thích sinh tổng hợp fibrillin trong da, thúc đẩy quá trình chữa lành vết thương.
Collagen là thành phần chính đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường sức khỏe và độ đàn hồi làn da
Làm đẹp tóc, móng
Trong một nghiên cứu, phụ nữ có mái tóc mỏng đã trải qua sự cải thiện đáng kể về mật độ tóc, che phủ đầu và độ dày của tóc khi sử dụng Collagen hàng ngày.
Nghiên cứu năm 2017 đã báo cáo rằng bổ sung peptide collagen có thể thúc đẩy 12% tốc độ tăng trưởng móng và giảm 42% tần suất gãy móng.
Đồng thời, giúp móng tay chắc khỏe hơn sau 4 tuần điều trị bằng cách cải thiện tình trạng móng giòn.
Móng tay và tóc chắc khỏe hơn khi được bổ sung đầy đủ collagen
Hỗ trợ tiêu hóa
Collagen đóng một vai trò không thể thiếu trong việc xây dựng và củng cố niêm mạc đường tiêu hóa nhờ các axit amin, đặc biệt là glycine và glutamine cải thiện rối loạn chức năng hàng rào biểu mô ruột.
Một nghiên cứu khác năm 2022 cũng cho thấy việc bổ sung collagen peptide 20g hàng ngày có thể làm giảm đầy hơi và cải thiện các triệu chứng tiêu hóa sau 6 tuần.
Hơn nữa, các loại collagen có thể ảnh hưởng đến thành phần của hệ vi sinh vật đường ruột, thúc đẩy môi trường cân bằng cần thiết cho quá trình tiêu hóa.
Từ đó tăng cường khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng và miễn dịch, nâng cao sức khỏe tiêu hóa.
Cải thiện sức khỏe não bộ
Mặc dù chưa có nghiên cứu nào kiểm tra vai trò của việc bổ sung collagen đối với sức khỏe não bộ, tuy nhiên một số người khi sử dụng cho rằng collagen có thể hỗ trợ cải thiện tâm trạng và giảm các triệu chứng lo âu.
Collagen không thể thiếu trong sự tăng trưởng và sức khỏe não bộ
Tốt cho mắt
Collagen loại V là dạng kết tinh tồn tại nhiều trong giác mạc và thủy tinh thể.
Tuổi càng cao, lượng collagen giảm làm cho giác mạc hoạt động ngày càng kém, ảnh hưởng quan trọng đến thủy lực và làm cho thủy tinh thể mờ đi do chất amino bị lão hóa - nguyên nhân gây nên bệnh đục thủy tinh thể.
Do vậy, bạn cần phải bổ sung collagen vào cơ thể đều đặn mỗi ngày để bảo vệ sức khỏe mắt.
Bổ sung collagen vào cơ thể đều đặn mỗi ngày giúp bảo vệ mắt khỏe
Giảm đau nhức xương khớp
Collagen được biết có khả năng duy trì tính toàn vẹn của sụn, mô và bảo vệ khớp. Khi tuổi tác ngày càng cao, mức độ tổng hợp collagen loại II giảm và tăng cường các phản ứng oxy hóa góp phần phát triển viêm khớp.
Một nghiên cứu cho thấy bổ sung collagen có thể hiệu quả trong việc giảm các triệu chứng viêm, cải thiện độ cứng khớp và giảm đau nhức xương khớp.
Từ đó, việc sử dụng collagen ngày càng tăng do kết quả khả quan trong điều trị viêm khớp.
Nghiên cứu năm 2018 cũng báo cáo rằng uống thuốc bổ sung có chứa collagen trong 90 ngày giúp giảm đau khớp 43% và cải thiện khả năng vận động của khớp thêm 39%.
Bổ sung collagen giúp giảm các triệu chứng đau nhức và cải thiện độ cứng khớp
Ngăn ngừa loãng xương
Nghiên cứu năm 2016 lưu ý rằng bổ sung collagen có thể giúp tăng sinh và phát triển tế bào sụn, ức chế quá trình phân hủy xương dẫn đến loãng xương, duy trì thành phần và sức mạnh của xương.
Trong nghiên cứu khác năm 2018 nhận thấy thấy bổ sung 5g peptide collagen làm tăng mật độ khoáng xương ở cột sống thắt lưng và cổ xương đùi, giảm thiểu tình trạng xương yếu và nguy cơ loãng xương ở phụ nữ sau mãn kinh.
Một nghiên cứu khác trên 66 phụ nữ sau mãn kinh, sau khi uống 5 gram collagen mỗi ngày trong 12 tháng, cho thấy sự gia tăng đáng kể lên đến 7% trong mật độ khoáng xương (BMD) - một thước đo quan trọng về sức khỏe của xương.
Bổ sung collagen làm tăng mật độ khoáng xương và giảm thiểu nguy cơ loãng xương
Tăng khối lượng cơ bắp
Một nghiên cứu năm 2015 kéo dài trong 12 tuần nhận thấy bổ sung 15g collagen ba buổi mỗi tuần kết hợp với rèn luyện sức khỏe có thể làm tăng khối lượng cơ và sức mạnh cơ ở người cao tuổi bị mất cơ bắp do lão hóa (là tình trạng giảm khả năng chuyển hóa protein của cơ thể thành các khối cơ).
Cải thiện sức khỏe tim mạch
Trong một nghiên cứu năm 2017 nhận thấy sử dụng 16g collagen mỗi ngày có thể khiến tỷ lệ cholesterol lipoprotein mật độ thấp (LDL-C) so với cholesterol lipoprotein mật độ cao (HDL-C) (tỷ lệ LDL-C/HDL-C) giảm ở nhóm có nguy cơ cao, cải thiện diện tích mảng xơ vữa động mạch.
Collagen chính là nền tảng cung cấp cấu trúc của động mạch, đảm bảo sự linh hoạt và chức năng hiệu quả của hệ thống máu trong cơ thể.
Thiếu hụt collagen có thể làm động mạch mất tính linh hoạt và đàn hồi, dẫn đến tình trạng xơ vữa động mạch. Điều này có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng như đau tim và đột quỵ.
Trong một nghiên cứu với 30 người tham gia, một nửa đã sử dụng 16g tripeptide collagen trong 6 tháng. Nhóm này đã trải qua sự giảm đáng kể về cứng động mạch và giảm lipoprotein mật độ thấp, tức là mức cholesterol xấu.
Kích thích quá trình làm lành vết thương
Collagen đóng một vai trò quan trọng trong quá trình chữa lành vết thương tự nhiên.
Khi sử dụng như một liệu pháp điều trị vết thương, collagen sẽ kích thích các tế bào miễn dịch, nguyên bào sợi và chính chúng nhằm bảo tồn cấu trúc da tự nhiên, đồng thời thúc đẩy quá trình lành vết thương.
4. Nên bổ sung collagen như thế nào ?
4.1 Đối tượng cần thiết phải bổ sung collagen:
- Người gặp vấn đề xương khớp : cần bổ sung collagen tuýp 2 để ngăn ngừa loãng xương , phục hồi tái tạo sụn khớp
- Người gặp vấn đề về da : cần bổ sung collagen tuýp 1 để tăng sự đàn hồi của da , trẻ hoá làn da,
- Ngoài ra collagen có tác dụng trên mắt, tim mạch , trên cơ ...
4.2 Bổ sung collagen từ đâu :
- Từ thực phẩm hằng ngày : chủ yếu từ động vật : da động vật , khớp , gân , dây chằng....
- Từ thực phẩm bổ sung : thường bào chế riêng 2 loại collagen tuyp 1, 2 để phù hợp nhu cầu cần bổ sung
Tham khảo thêm:
Dược Sĩ Đại Học Dược Hà Nội Dược sĩ Vũ Thị Vân