Acenocoumarol: Công dụng, liều dùng, tác dụng phụ, chống chỉ định
Mô tả về dược chất Acenocoumarol
Acenocoumarol là một loại thuốc chống đông máu thuộc nhóm coumarin.
Nó được sử dụng để phòng ngừa và điều trị huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT) và thuyên tắc phổi (PE), cũng như để ngăn ngừa đột quỵ ở những bệnh nhân có nguy cơ cao.
Tên quốc tế: Acenocoumarin
Dạng bào chế và hàm lượng: Thường bào chế dạng viên nén uống, hàm lượng: 1mg, 2mg, 4mg / Viên.
Biệt dược thường gặp: Sintrom 4mg, Vincerol 4, Vincerol 1, Tegrucil - 4, Tegrucil - 1, Sinkum, Sinthrome, Syncumar, và Acovil.
Công thức hóa học của Acenocoumarol là: C19H15NO6.
Chỉ định của Acenocoumarol
Acenocoumarol được chỉ định để điều trị và phòng ngừa các tình trạng sau:
- Huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT): DVT là tình trạng máu đông hình thành trong các tĩnh mạch sâu ở chân, thường do ngồi lâu hoặc bất động.
- Thuyên tắc phổi (PE): PE là tình trạng tắc nghẽn phổi do máu đông từ DVT di chuyển vào phổi.
- Đột quỵ: Acenocoumarol có thể giúp ngăn ngừa đột quỵ ở những bệnh nhân có nguy cơ cao, ví dụ như bệnh nhân bị rung nhĩ, bệnh van tim hoặc bệnh thiếu máu cục bộ não.
- Phòng ngừa huyết khối tái phát: Acenocoumarol được sử dụng để ngăn ngừa DVT hoặc PE tái phát ở những bệnh nhân đã từng bị các tình trạng này.
- Phòng ngừa huyết khối cho bệnh nhân có nguy cơ cao.
Liều dùng của Acenocoumarol
Liều dùng của Acenocoumarol sẽ phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể và chỉ được chỉ định bởi bác sĩ.
Thông thường, liều khởi đầu là: 2mg đến 4mg hàng ngày, tuy nhiên sẽ có thời gian điều chỉnh để đạt được một mức độ đông máu mong muốn.
Bệnh nhân cần tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ và không nên tự ý thay đổi liều dùng thuốc.
Ngoài ra, cần lưu ý rằng Acenocoumarol có tác dụng chống đông máu mạnh, do đó bệnh nhân cần thận trọng khi sử dụng các loại thuốc khác có tác dụng chống đông máu như aspirin, ibuprofen hoặc các loại thuốc kháng histamin.
Nếu phải sử dụng các loại thuốc này, bệnh nhân cần thông báo cho bác sĩ để được điều chỉnh Liều dùng của Acenocoumarol.
Dược Động Học
Hấp thu
Acenocoumarol được hấp thu nhanh chóng trong ruột chỉ sau 1-2 giờ uống thuốc.
Tuy nhiên, việc tiếp thu thuốc này có thể bị ảnh hưởng bởi việc tiêu thụ một số loại thực phẩm nhất định như sữa, cà chua, rau cải và các loại quả có chứa vitamin K.
Do đó, bệnh nhân cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ và không nên thay đổi chế độ ăn uống một cách đột ngột khi sử dụng thuốc.
Phân bố
Acenocoumarol được phân bố rộng rãi trong cơ thể và có khả năng đi vào mọi mô và tế bào.
Chuyển hóa và thải trừ
Acenocoumarol được chuyển hóa trong gan và được thải ra khỏi cơ thể chủ yếu qua đường tiểu.
Dược Lực Học
Cơ chế tác dụng của Acenocoumarol là ngăn chặn hoạt động của vitamin K, một yếu tố cần thiết cho quá trình tổng hợp các yếu tố đông máu trong gan.
Theo đó, khi ức chế hoạt động của vitamin K, Acenocoumarol làm giảm khả năng máu đông, từ đó ngăn chặn sự hình thành huyết khối.
Độc tính
Acenocoumarol có tính độc hại nếu được sử dụng sai liều hoặc không tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ.
Do đó, bệnh nhân cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ và không nên tự ý điều chỉnh liều dùng thuốc.
Tương tác thuốc
Ngoài việc không nên sử dụng cùng với các loại thuốc chống đông máu khác
Acenocoumarol cũng có thể tương tác với một số loại thuốc khác như:
- Thuốc chống co giật: Chúng có thể làm tăng hiệu quả của Acenocoumarol và dẫn đến nguy cơ chảy máu.
- Thuốc chống viêm không steroid (NSAID): Những loại thuốc này cũng có tác dụng chống đông máu và có thể làm giảm hiệu quả của Acenocoumarol.
- Thuốc chống trầm cảm: Các thuốc này có thể làm tăng hoạt động của Acenocoumarol và dẫn đến nguy cơ chảy máu.
Vì vậy, bệnh nhân cần thông báo cho bác sĩ về tất cả các loại thuốc đang dùng trước khi bắt đầu sử dụng Acenocoumarol để tránh mọi tác dụng phụ có thể xảy ra.
Chống chỉ định khi dùng Acenocoumarol
Acenocoumarol không nên được sử dụng trong các trường hợp sau:
- Dị ứng với thành phần của thuốc.
- Bệnh nhân bị chảy máu nặng hoặc có tiền sử chảy máu dễ tái phát.
- Bệnh nhân bị bệnh gan nặng hoặc suy thận nặng.
- Phụ nữ có thai và đang cho con bú.
- Trẻ em dưới 18 tuổi.
- Bệnh nhân đang dùng các loại thuốc chống viêm không steroid (NSAID) hoặc chỉ định với các thuốc chống đông máu khác.
Tác dụng phụ khi dùng Acenocoumarol
Thường gặp
- Chảy máu: Acenocoumarol có tác dụng chống đông máu, do đó có thể dẫn đến tình trạng chảy máu trong một số trường hợp như sờt răng, chảy máu cam, chảy máu nướu. Trong trường hợp này, bệnh nhân cần báo ngay cho bác sĩ để được điều chỉnh liều dùng thuốc.
- Buồn nôn và chán ăn: Một số bệnh nhân có thể gặp các triệu chứng này khi sử dụng Acenocoumarol, tuy nhiên thường sẽ giảm sau một thời gian sử dụng thuốc.
- Đau đầu: Đây là một tác dụng phụ thường gặp của thuốc nhưng thường không đáng kể và sẽ giảm đi sau một thời gian.
Ít gặp
- Nổi mẩn da hoặc ngứa: Đây là tác dụng phụ ít gặp khi sử dụng thuốc, tuy nhiên nếu bệnh nhân gặp phải nên thông báo cho bác sĩ để được điều chỉnh liều dùng hoặc dùng thuốc khác.
- Tiêu chảy: Một số bệnh nhân có thể gặp các triệu chứng tiêu chảy khi sử dụng Acenocoumarol, tuy nhiên thường không đáng kể và sẽ giảm sau một thời gian sử dụng thuốc.
Hiếm gặp
Phản ứng dị ứng nghiêm trọng: Đây là tác dụng phụ hiếm gặp, tuy nhiên nếu bệnh nhân gặp phải cần báo ngay cho bác sĩ để được xử lý kịp thời.
Không xác định được tần suất
Đau tim và rối loạn nhịp tim: Một số bệnh nhân có thể gặp các triệu chứng này khi sử dụng Acenocoumarol, tuy nhiên chưa có nghiên cứu nào chỉ ra rõ về tần suất xảy ra của tác dụng phụ này.
Lưu ý khi dùng Acenocoumarol
Lưu ý chung
- Bệnh nhân cần tuân thủ đúng liều dùng và chỉ định của bác sĩ.
- Không nên tự ý thay đổi liều dùng hoặc ngưng sử dụng thuốc một cách đột ngột.
- Bệnh nhân cần thường xuyên kiểm tra chỉ số đông máu để đảm bảo thuốc đang có hiệu quả.
Lưu ý cho phụ nữ cho con bú
Phụ nữ đang cho con bú cần thận trọng khi sử dụng Acenocoumarol vì thuốc có thể được truyền từ mẹ sang con qua sữa mẹ. Việc sử dụng thuốc trong giai đoạn này cần được thảo luận kỹ lưỡng với bác sĩ.
Lưu ý cho phụ nữ có thai
Phụ nữ có thai cần tư vấn kỹ lưỡng trước khi sử dụng Acenocoumarol vì thuốc có thể ảnh hưởng đến thai nhi. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể thay đổi hoặc ngưng điều trị để bảo vệ thai nhi.
Lưu ý cho người lái xe, vận hành máy móc
Acenocoumarol có thể gây ra các tác dụng phụ như chóng mặt, buồn ngủ, và ảnh hưởng đến khả năng tập trung. Do đó, bệnh nhân cần hết sức cẩn thận khi lái xe hoặc vận hành máy móc để tránh tai nạn.
Quá Liều & Cách xử lý
Triệu chứng quá liều
Triệu chứng quá liều Acenocoumarol có thể bao gồm:
- Chảy máu nhiều hơn bình thường
- Đau bụng, buồn nôn
- Chảy máu cam
- Co giật
Nếu nghi ngờ đã quá liều, bệnh nhân cần liên hệ ngay với bác sĩ hoặc cơ sở y tế gần nhất để được hỗ trợ kịp thời.
Cách xử lý quá liều
Việc xử lý quá liều Acenocoumarol cần phải được thực hiện bởi người chuyên nghiệp trong lĩnh vực y tế.
Thường thì việc xử lý sẽ bao gồm việc ngưng sử dụng thuốc, cung cấp các biện pháp hỗ trợ như truyền máu nếu cần thiết và theo dõi tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.
Quên liều & xử lý
Nếu bệnh nhân quên uống một liều Acenocoumarol, họ nên uống ngay khi nhớ nhưng không nên uống hai liều cùng một lúc.
Nếu gần đến giờ liều kế tiếp, bệnh nhân nên bỏ qua liều quên và tiếp tục theo đúng lịch trình duy trì liều dùng.
Trích nguồn tham khảo
- "Acenocoumarol" - DrugBank, published online, ID: DB01418.
- "Pharmacology of Oral Anticoagulants" - British Journal of Clinical Pharmacology, John W. Eikelboom et al., 2016.
- "Management of Bleeding in Patients on Anticoagulants" - American College of Cardiology, Matthew C. Hyman et al., 2020.
Kết luận
Trên đây là một số thông tin cơ bản về thuốc chống đông máu Acenocoumarol, bao gồm công dụng, liều dùng, tác dụng phụ, chống chỉ định và cách xử lý khi quá liều.
Bệnh nhân cần tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ và thường xuyên kiểm tra sức khỏe khi sử dụng thuốc này.
Việc tự ý sử dụng hoặc điều chỉnh liều dùng có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe.
Nếu có bất kỳ thắc mắc hoặc vấn đề nào liên quan đến việc sử dụng Acenocoumarol, bệnh nhân nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc liên hệ ngay Nhà thuốc Dược Hà Nội để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.
Tham khảo thêm:
Thạc sĩ, Dược Sĩ Đại Học Dược Hà Nội Dược Sĩ Tống Đức