Tiểu đêm do phì đại tuyến tiền liệt có nguy hiểm không? Nguyên nhân và cách điều trị tại nhà

Tiểu đêm do phì đại tuyến tiền liệt là một vấn đề thường gặp ở nam giới trung niên và cao tuổi.

Khi tuyến tiền liệt phình to bất thường, nó gây ra các rối loạn về tiểu tiện, trong đó đặc biệt là hiện tượng tiểu đêm liên tục khiến người bệnh mệt mỏi và ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh lý này,

từ nguyên nhân, triệu chứng đến các phương pháp điều trị phù hợp nhằm giúp người bệnh kiểm soát tốt sức khỏe của mình.

Giới thiệu về tiểu đêm và phì đại tuyến tiền liệt

Định nghĩa về tiểu đêm

Tiểu đêm là hiện tượng đi tiểu nhiều lần trong đêm, thường vượt quá 2 lần trở lên trong vòng 7 giờ ngủ.

Đây là một dạng rối loạn về thói quen đi tiểu, nhưng cũng có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau ảnh hưởng đến cơ thể. Trong các trường hợp bệnh lý, tiểu đêm thường dẫn đến mất ngủ, mệt mỏi vào ban ngày, gây ra nhiều hệ lụy cho sức khỏe toàn diện.

Tiểu đêm không chỉ đơn thuần là vấn đề về tiết niệu mà còn phản ánh nhiều vấn đề về chuyển hóa, thần kinh hoặc nội tiết tố trong cơ thể.

Đặc biệt, đối với những người cao tuổi, hiện tượng này trở thành phổ biến, đặc biệt là khi liên kết với các bệnh lý khác như phì đại tuyến tiền liệt.

Phì đại tuyến tiền liệt là gì

Phì đại tuyến tiền liệt (bệnh tuyến tiền liệt lành tính – BPH) là sự tăng kích thước của tuyến tiền liệt do quá trình phát triển không kiểm soát của mô tuyến.

Tuyến tiền liệt nằm dưới bàng quang và xung quanh niệu đạo, vì vậy khi tuyến này phình to, nó gây áp lực lên niệu đạo, làm cản trở dòng chảy của nước tiểu ra ngoài.

Nguyên nhân dẫn đến tiểu đêm do phì đại tuyến tiền liệt

Cơ chế chính của hiện tượng tiểu đêm do phì đại tuyến tiền liệt là do sự tăng kích thước của tuyến tiền liệt gây ra áp lực lên bàng quang và niệu đạo. Bàng quang không thể co bóp mạnh để đẩy hết nước tiểu ra ngoài, dẫn đến việc tích tụ nước tiểu trong bàng quang quá lâu.

sự tăng kích thước của tuyến tiền liệt gây ra áp lực lên bàng quang và niệu đạo

Khi bàng quang chứa đầy, người bệnh sẽ cảm thấy buồn tiểu mạnh hơn, đặc biệt trong đêm, khiến họ phải thức dậy nhiều lần để đi tiểu. Thêm vào đó, tình trạng này còn ảnh hưởng đến chức năng của cơ vòng và hệ thần kinh kiểm soát hoạt động tiểu, khiến quá trình đi tiểu bị gián đoạn và gây ra hiện tượng tiểu đêm kéo dài.

Ngoài ra, các yếu tố nội tiết như sự thay đổi hormone cũng khiến tuyến tiền liệt tăng trưởng không kiểm soát, thúc đẩy quá trình này diễn ra ngày càng phức tạp hơn.

Triệu chứng và chẩn đoán bệnh

Các triệu chứng thường gặp khi bị phì đại tuyến tiền liệt gây tiểu đêm

Biểu hiện rõ ràng nhất của bệnh lý này chính là hiện tượng tiểu đêm đòi hỏi người bệnh phải tỉnh giấc nhiều lần trong đêm để đi tiểu. Ngoài ra, các triệu chứng điển hình khác gồm có:

• Dòng tiểu yếu hoặc ngắt quãng, khó bắt đầu đi tiểu.
• Cảm giác không làm rỗng bàng quang sau khi đi tiểu.
• Đau hoặc rát khi đi tiểu, có thể kèm theo cảm giác nóng rát.
• Tiểu són hoặc rò rỉ nhỏ giọt sau khi đi tiểu.
• Cảm giác căng buồn tiểu nhiều lần trong ngày, ngay cả khi lượng nước tiểu ít.

Thông qua việc nhận biết các dấu hiệu này, người bệnh có thể xác định sớm vấn đề sức khỏe, từ đó tìm đến các phương pháp điều trị phù hợp nhằm giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực đến công việc và sinh hoạt.

phì đại tuyến tiền liệt gây tiểu đêm

Phân biệt với các bệnh lý tiết niệu khác

Tiểu đêm không chỉ do phì đại tuyến tiền liệt mà còn là biểu hiện của nhiều bệnh lý khác như viêm đường tiết niệu, sỏi thận, u xơ tuyến tiền liệt, hoặc bệnh về thần kinh kiểm soát chức năng bàng quang.

Chính vì vậy, việc phân biệt chính xác nguyên nhân là vô cùng cần thiết.

Các biểu hiện như đau khi đi tiểu, sốt cao, máu trong nước tiểu hoặc sự thay đổi đột ngột về tần suất đi tiểu có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý khác cần khám và điều trị đúng hướng.

Việc phân biệt khi khám lâm sàng và thông qua các xét nghiệm sẽ giúp xác định chính xác nguyên nhân, từ đó có phương án điều trị phù hợp nhất cho từng bệnh nhân.

Phương pháp chẩn đoán chính xác

Khám lâm sàng

Bác sĩ sẽ tiến hành hỏi bệnh, khám vùng bụng và tuyến tiền liệt để xác định kích thước, độ cứng hoặc sự không bình thường của tuyến.

Đồng thời kiểm tra các yếu tố về tâm thần, chức năng thần kinh liên quan đến việc kiểm soát chức năng tiết niệu.

Các xét nghiệm sinh hóa và hình ảnh

Xét nghiệm máu để kiểm tra chức năng thận, gan, lượng hormone nội tiết tố như testosterone, DHT đồng thời kiểm tra đường huyết.

Xét nghiệm nước tiểu giúp phát hiện vi khuẩn, máu hoặc các bất thường khác.

Các kỹ thuật hình ảnh như siêu âm qua trực tràng (TRUS) khá phổ biến để đo kích thước, phát hiện các bất thường trong tuyến tiền liệt.

Ngoài ra, các xét nghiệm hình ảnh khác như chụp X-quang hoặc MRI có thể được sử dụng trong các trường hợp đặc biệt.

Đo lưu lượng dòng nước tiểu và UIV (siêu âm tuyến tiền liệt)

Chỉ số dòng chảy giúp đánh giá mức độ cản trở của tuyến tiền liệt đối với dòng nước tiểu.

Siêu âm qua trực tràng giúp định lượng kích thước tuyến tiền liệt, xác định chính xác mức độ phì đại và đề xuất phương án điều trị phù hợp.

Tất cả các bước chẩn đoán này đòi hỏi sự kết hợp giữa lâm sàng, xét nghiệm sinh hóa và hình ảnh để có đánh giá toàn diện, chính xác, mang lại hiệu quả cao nhất trong quá trình điều trị.

Các phương pháp điều trị tiểu đêm do phì đại tuyến tiền liệt

Điều chỉnh lối sống và chế độ dinh dưỡng

Lối sống là yếu tố vô cùng quan trọng trong quá trình kiểm soát bệnh lý này.

Người bệnh cần duy trì chế độ ăn uống hợp lý, nhiều rau xanh, trái cây và hạn chế các thực phẩm chứa chất béo bão hòa, muối và đường.

Ngoài ra, việc duy trì thói quen vận động đều đặn, tránh căng thẳng, hạn chế dùng rượu bia hoặc các chất kích thích là cách hiệu quả giúp giảm triệu chứng tiểu đêm.

Bác sĩ khuyến cáo nên tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, yoga hoặc các bài tập thở nhằm cân bằng hormone, giảm căng thẳng.

Chống lại thói quen đi tiểu quá nhiều, hạn chế quá trình tiêu thụ nước trước khi đi ngủ cũng là cách giảm số lần thức dậy trong đêm.

Ngoài ra, việc vệ sinh sạch sẽ bộ phận sinh dục, kiểm tra định kỳ để sớm phát hiện các triệu chứng bất thường cũng rất cần thiết.

Thuốc Tây y

Thuốc Tây y dùng cho người bệnh tiền liệt tuyến

Thuốc giảm kích thước tuyến tiền liệt

Các thuốc ức chế 5-alpha-reductase như finasteride hoặc dutasteride giúp giảm mức DHT, từ đó làm chậm quá trình phát triển của tuyến tiền liệt, giảm kích thước và các triệu chứng kèm theo. Thuốc này thường được sử dụng trong dài hạn, kết hợp với chế độ theo dõi định kỳ.

Thuốc giãn cơ trơn bàng quang

Các thuốc chậm tần suất đi tiểu thuốc làm mềm cơ trơn niệu đạo giúp dòng chảy của nước tiểu dễ dàng hơn. Chúng mang lại hiệu quả nhanh, giảm triệu chứng tiểu đêm rõ rệt.

Phẫu thuật và các phương pháp xâm lấn tối thiểu

Phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt

Đây là phương pháp điều trị mạnh mẽ nhất, thường chỉ áp dụng trong trường hợp bệnh nặng, gây biến chứng hoặc không đáp ứng thuốc.

Phẫu thuật thường là cắt bỏ phần tuyến tiền liệt phì đại, giữ lại phần bình thường, giúp khí quản tiểu tiện thông thoáng.

Các kỹ thuật nội soi như laser, mở rộng niệu đạo

Trong đó, các kỹ thuật nội soi như laser xanh, laser bút hoặc mở rộng niệu đạo qua nội soi đang ngày càng phổ biến nhờ ít gây tổn thương, ít chảy máu và thời gian hồi phục nhanh. Các phương pháp này phù hợp với bệnh nhân có tuyến tiền liệt vừa hoặc nhỏ hơn.

Liệu pháp hỗ trợ và điều trị tự nhiên

Bên cạnh các phương pháp y học hiện đại, nhiều người lựa chọn sử dụng các thực phẩm chức năng hoặc bài thuốc dân gian giúp hỗ trợ giảm triệu chứng, cải thiện chức năng tuyến tiền liệt, như súp gừng, hạt bí đỏ, hỗn hợp thảo dược hoặc các viên bổ sung chứa phytosterols.

Tuy nhiên, cần lưu ý tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng để tránh các tương tác thuốc hoặc tác dụng phụ không mong muốn.

Phòng ngừa và quản lý bệnh

Các biện pháp phòng tránh hiệu quả

Việc phòng tránh tiểu đêm do phì đại tuyến tiền liệt bắt nguồn từ một chế độ sinh hoạt lành mạnh, kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ và duy trì cân nặng hợp lý. Đặc biệt, thực hiện kiểm tra định kỳ để phát hiện những dấu hiệu sớm là yếu tố quyết định thành công trong kiểm soát bệnh.

Tránh vận động quá mức hoặc ít vận động, duy trì tập luyện đều đặn mỗi ngày.

Lời khuyên về chế độ sinh hoạt hàng ngày

• Hạn chế sử dụng các chất kích thích như rượu, bia, cà phê, thuốc lá.
• Tránh vận động quá mức hoặc ít vận động, duy trì tập luyện đều đặn mỗi ngày.
• Giao tiếp thoải mái với bác sĩ để sớm phát hiện các dấu hiệu bất thường.
• Uống đủ nước nhưng tránh uống quá nhiều trước khi đi ngủ.
• Vệ sinh sạch sẽ và đúng cách, tránh nhiễm trùng đường tiết niệu.

Khi nào cần đi khám bác sĩ để được tư vấn kịp thời

Người có các triệu chứng như tiểu đêm kéo dài, tiểu són, đau rát khi đi tiểu, máu trong nước tiểu hoặc cảm giác khó chịu kéo dài cần đi khám ngay lập tức để được kiểm tra, chẩn đoán chính xác và có hướng điều trị phù hợp, tránh để bệnh chuyển biến xấu.

Kết luận

Tiểu đêm do phì đại tuyến tiền liệt là một bệnh lý khá phổ biến trong cộng đồng nam giới trung niên và cao tuổi, gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống.

Nhưng nhờ sự hiểu biết đúng đắn về nguyên nhân, triệu chứng và các phương pháp điều trị hiện đại, người bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát tốt tình trạng này nếu kịp thời phát hiện và tuân thủ hướng dẫn của chuyên gia y tế.

Việc duy trì lối sống lành mạnh, khám định kỳ và điều trị đúng phương pháp chính là chìa khóa giúp nâng cao sức khỏe, phòng tránh các biến chứng nguy hiểm, mang lại cuộc sống trọn vẹn hơn cho phái mạnh.