Dược sĩ tư vấn 5+ lưu ý khi chọn thuốc viêm khớp dạng thấp an toàn và hiệu quả

Viêm khớp dạng thấp là một trong những bệnh lý xương khớp phổ biến, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Hiện nay, thuốc viêm khớp dạng thấp đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị, giúp giảm triệu chứng, ngăn chặn tiến triển của bệnh và duy trì chức năng vận động.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá toàn diện về bệnh, các loại thuốc điều trị, cách sử dụng an toàn cũng như các phương pháp hỗ trợ khác để giúp người bệnh có thể kiểm soát bệnh tốt hơn.

Tổng quan về viêm khớp dạng thấp

Định nghĩa và nguyên nhân gây bệnh

Viêm khớp dạng thấp là một bệnh tự miễn mãn tính, trong đó hệ miễn dịch của cơ thể phản ứng quá mức gây tổn thương các mô khớp, đặc biệt là niêm mạc của khớp.

Nguyên nhân chính xác của bệnh vẫn chưa được xác định rõ ràng, tuy nhiên các yếu tố di truyền, môi trường, nhiễm trùng, hay thói quen sinh hoạt không lành mạnh đều có thể góp phần kích hoạt bệnh.

Ngoài ra, các yếu tố như căng thẳng tinh thần, lối sống ít vận động, béo phì và tuổi tác cao cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Việc xác định rõ nguyên nhân giúp các chuyên gia có thể đưa ra phương pháp dự phòng phù hợp, đồng thời phát triển các loại thuốc điều trị tối ưu nhằm kiểm soát bệnh tốt hơn.

Viêm khớp dạng thấp là một bệnh tự miễn mãn tính

Triệu chứng và dấu hiệu nhận biết

Triệu chứng của viêm khớp dạng thấp thường bắt đầu từ các cơn đau nhức tại khớp, đặc biệt là các khớp nhỏ như cổ tay, bàn tay, bàn chân.

Ban đầu, cảm giác đau nhức thường xuất hiện khi sáng sớm hoặc sau thời gian nghỉ ngơi kéo dài, sau đó giảm dần sau khi vận động nhẹ nhàng.

Kèm theo đó, người bệnh còn có thể xuất hiện các dấu hiệu như sưng đỏ, nóng và cứng khớp vào buổi sáng kéo dài trên 30 phút.

Theo thời gian, các khớp bị viêm có thể biến dạng, mất dần khả năng vận động linh hoạt, đồng thời bệnh còn gây ra mệt mỏi, sốt nhẹ và giảm cân bất thường. Việc phát hiện sớm các triệu chứng này giúp chẩn đoán chính xác và bắt đầu điều trị phù hợp ngay từ giai đoạn đầu.

Các loại thuốc điều trị viêm khớp dạng thấp

Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs)

Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) là nhóm thuốc phổ biến nhất được sử dụng để giảm đau, giảm sưng và kiểm soát viêm nhiễm tại khớp.

Ngoài khả năng giảm triệu chứng nhanh chóng, NSAIDs còn giúp người bệnh dễ dàng vận động hơn, qua đó hạn chế các biến dạng khớp.

Tuy nhiên, NSAIDs không làm chậm quá trình tiến triển của bệnh và có thể gây ra các tác dụng phụ như đau dạ dày, loét, cao huyết áp hay tổn thương thận nếu sử dụng lâu dài hoặc không đúng liều lượng.

Vì vậy, việc dùng thuốc cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ, tránh tự ý mua thuốc hoặc sử dụng quá liều.

Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) được sử dụng để giảm đau, giảm sưng

Corticosteroid và thuốc ức chế miễn dịch

Corticosteroid là nhóm thuốc có tác dụng mạnh trong việc kiểm soát viêm nhiễm cấp tính hoặc tổn thương nặng nề tại khớp.

Tuy nhiên, do tác dụng phụ như tăng cân, loãng xương, suy tuyến thượng thận và dễ bị nhiễm trùng, corticosteroid thường chỉ được sử dụng trong thời gian ngắn hoặc theo chỉ định đặc biệt của bác sĩ.

Thuốc ức chế miễn dịch gồm các loại như methotrexate, leflunomide, sulphasalazine... giúp ức chế hệ miễn dịch phản ứng quá mức gây tổn thương khớp.

Nhóm thuốc này thường được dùng lâu dài nhằm giảm tốc độ tiến triển của bệnh và duy trì chức năng vận động của bệnh nhân, nhưng cần theo dõi sát sao các tác dụng phụ như tổn thương gan, suy tủy hoặc nhiễm trùng.

Thuốc sinh học

Thuốc sinh học là những phân tử kháng thể đặc hiệu nhằm mục đích ức chế các yếu tố gây viêm trong hệ miễn dịch, góp phần kiểm soát tốt bệnh viêm khớp dạng thấp trong giai đoạn nặng hoặc không đáp ứng với các thuốc truyền thống.

Các loại thuốc sinh học hiện nay như adalimumab, etanercept, infliximab đã chứng minh hiệu quả rõ rệt trong việc làm giảm viêm, giảm đau và cải thiện chức năng khớp.

Vì là thuốc nhóm mới và có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng như nhiễm trùng nặng, ung thư hoặc phản ứng dị ứng, việc sử dụng thuốc sinh học cần phải theo dõi chặt chẽ dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

Ngoài ra, người bệnh cần xét nghiệm kiểm tra định kỳ để đảm bảo an toàn khi dùng thuốc lâu dài.

Cách sử dụng thuốc an toàn và hiệu quả

Liều lượng khuyến cáo

Liều lượng dùng thuốc viêm khớp dạng thấp cần phải được bác sĩ chỉ định dựa trên mức độ bệnh, tuổi tác, tình trạng sức khỏe và phản ứng điều trị của từng người.

Không tự ý tăng hay giảm liều, cũng như không bỏ thuốc đột ngột để tránh tình trạng bệnh nặng hơn hoặc phản ứng thuốc không mong muốn.

Bệnh nhân cần tuân thủ đúng quy trình đặt ra, thường xuyên gặp bác sĩ kiểm tra và điều chỉnh liều phù hợp để đạt hiệu quả tối ưu nhất trong kiểm soát triệu chứng và phòng ngừa biến chứng.

Đồng thời, việc ghi nhớ các lịch dùng thuốc đều đặn giúp duy trì trạng thái ổn định của bệnh.

Tác dụng phụ và biện pháp phòng ngừa

Hầu hết các loại thuốc điều trị viêm khớp dạng thấp đều có thể gây ra tác dụng phụ như buồn nôn, đau dạ dày, rối loạn gan thận, suy giảm miễn dịch hoặc các phản ứng dị ứng.

Do đó, người bệnh cần theo dõi các triệu chứng bất thường trong quá trình điều trị và báo ngay với bác sĩ để được xử lý kịp thời.

Các biện pháp phòng ngừa bao gồm duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống cân đối, kiểm tra y tế định kỳ, không tự ý ngưng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ.

Đồng thời, bổ sung các thực phẩm phù hợp giúp tăng cường đề kháng, giảm tác dụng phụ của thuốc và thúc đẩy quá trình hồi phục của tổn thương khớp.

Tương tác thuốc và lưu ý khi sử dụng

Nhiều loại thuốc khi phối hợp cần được xem xét kỹ để tránh các tương tác gây giảm tác dụng hoặc tăng nguy cơ tác dụng phụ. Chẳng hạn, dùng cùng NSAIDs với thuốc chống đông máu hoặc thuốc lợi tiểu có thể gây rối loạn điện giải hoặc tăng gánh nặng cho thận.

Ngoài ra, người bệnh tuyệt đối không tự ý dùng thêm thuốc bổ hay thực phẩm chức năng mà không tham khảo ý kiến bác sĩ. Việc duy trì thông tin đầy đủ về các loại thuốc đang sử dụng cũng là yếu tố quan trọng để tránh các rủi ro không mong muốn trong quá trình điều trị.

Phương pháp hỗ trợ điều trị không dùng thuốc

Thay đổi lối sống và chế độ ăn uống

Chế độ sinh hoạt hợp lý là nền tảng quan trọng giúp kiểm soát bệnh hiệu quả.

Người bệnh nên duy trì cân nặng hợp lý, hạn chế các thực phẩm chứa nhiều đường, muối, dầu mỡ và đặc biệt là các loại thực phẩm gây viêm như thức ăn nhanh, đồ chiên rán, đồ nhiều đường.

Thay vào đó, nên tập trung bổ sung thực phẩm giàu omega-3 như cá hồi, dầu hạt chia, quả óc chó, giúp giảm tình trạng viêm nhiễm. Đồng thời, duy trì chế độ ăn đủ vitamin D, K và các khoáng chất cần thiết cho xương, răng chắc khỏe, giúp giữ gìn các khớp và giảm nguy cơ biến dạng.

Vật lý trị liệu và tập luyện

Tập luyện phù hợp giúp giữ cho các khớp linh hoạt, giảm cứng khớp và cải thiện cơ bắp quanh khớp.

Các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, đạp xe, tập thở sâu hoặc yoga là lựa chọn lý tưởng, phù hợp với người bệnh viêm khớp dạng thấp.

Việc thực hành đều đặn các bài tập này không những giúp giảm đau mà còn nâng cao tâm trạng, giảm căng thẳng.

Các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, đạp xe, tập thở sâu hoặc yoga

Chủ động tham gia các buổi vật lý trị liệu dưới sự hướng dẫn của chuyên gia sẽ giúp nhân rộng hiệu quả trị liệu và hạn chế tối đa các nguy cơ mắc phải do sai lệch kỹ thuật.

Các liệu pháp bổ sung như yoga và thiền

Ngoài các phương pháp vật lý, các liệu pháp tâm lý như yoga và thiền giúp giảm căng thẳng, cải thiện tâm trạng và nâng cao khả năng chống đỡ của cơ thể trước bệnh tật. Người bệnh tập trung vào các phương pháp thở sâu, thư giãn, thiền định giúp giảm cảm giác đau, buồn chán và lo âu kéo dài.

Thực hành đều đặn sẽ giúp giảm căng thẳng tinh thần, hỗ trợ hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn, từ đó góp phần vào quá trình hồi phục và kiểm soát tốt hơn bệnh viêm khớp dạng thấp. Đây còn là cách giúp nâng cao nhận thức về bản thân, giảm các tác động tâm lý tiêu cực trong cuộc sống hàng ngày.

Kết luận

Viêm khớp dạng thấp là căn bệnh mãn tính phức tạp đòi hỏi sự phối hợp giữa thuốc điều trị, thay đổi lối sống và các phương pháp bổ sung để đạt hiệu quả tối ưu.

Thuốc viêm khớp dạng thấp là công cụ không thể thiếu giúp kiểm soát cơn đau, giảm viêm và ngăn chặn biến dạng khớp, trong khi đó, các hỗ trợ không dùng thuốc như chế độ ăn uống hợp lý, tập luyện, yoga hay thiền định sẽ giúp nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Việc phối hợp chặt chẽ với bác sĩ, theo dõi tình trạng sức khỏe thường xuyên, cùng việc xây dựng lối sống lành mạnh là chìa khóa để kiểm soát bệnh thành công, giúp người bệnh sống vui vẻ, năng động và hạn chế tối đa các biến chứng do bệnh gây ra.